چالش‌های پیش‌روی مذاکرات و نقش اسرائیل
مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در شرایطی از سر گرفته شده که تنش‌های منطقه‌ای و اختلاف نظرهای داخلی در واشنگتن، فضایی پیچیده به آن بخشیده است. در این میان، اسرائیل با اتخاذ مواضع تهاجمی، به‌صورت فعال در تلاش است تا مانع از دستیابی به توافقی جامع شود.
دولت جدید ترامپ، برخلاف دوره قبلی، رویکردی محتاطانه‌تر در پیش گرفته و از گزینه گفت‌وگو برای کاهش تنش‌ها استفاده می‌کند. با این حال، اسرائیل با بهره‌گیری از نفوذ خود در کنگره و رسانه‌های آمریکایی، همواره بر سیاست «فشار حداکثری» تأکید داشته و خواستار توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران، چه نظامی چه غیرنظامی، شده است.
پیام‌های متناقض واشنگتن؛ ابهامی که به نفع اسرائیل است
در هفته‌های اخیر، استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در مذاکرات هسته‌ای، مواضعی دوپهلو اتخاذ کرده است. او در ابتدا از امکان پذیرش غنی‌سازی محدود اورانیوم توسط ایران سخن گفت، اما یک روز بعد، این موضع را تکذیب و بر توقف کامل فعالیت‌های هسته‌ای تهران تأکید کرد. این تناقض‌گویی‌ها نشان‌دهنده اختلاف نظر در درون دولت آمریکاست و اسرائیل از این فرصت برای تشدید فشارها استفاده می‌کند.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در اظهاراتی اخیر، بر لزوم جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای در هر شرایطی تأکید کرد. این در حالی است که ایران همواره بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود پای فشرده و آن را مطابق با قوانین بین‌المللی دانسته است.
چرا اسرائیل به بن‌بست مذاکرات علاقه دارد؟
کارشناسان چند دلیل عمده را برای مخالفت اسرائیل با پیشرفت مذاکرات برمی‌شمرند:
۱. حفظ هژمونی منطقه‌ای: اسرائیل نمی‌خواهد ایران از انزوای بین‌المللی خارج شود یا از مزایای اقتصادی ناشی از لغو تحریم‌ها بهره‌مند گردد.
۲. توجیه اقدامات نظامی: در صورت شکست مذاکرات، اسرائیل می‌تواند گزینه حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران را به عنوان «راه‌حل نهایی» مطرح کند.
۳. نفوذ در سیاست آمریکا: لابی‌های صهیونیستی در کنگره آمریکا همواره از تحریم‌ها و سیاست‌های سخت‌گیرانه علیه ایران حمایت کرده‌اند.
الی گرانمایه، کارشناس شورای روابط خارجی اروپا، معتقد است: «اسرائیل ترجیح می‌دهد مذاکرات به جایی نرسد، زیرا یک ایران تحت تحریم را به یک ایران دارای روابط عادی با جهان ترجیح می‌دهد.»
واکنش ایران و آینده مذاکرات
از سوی دیگر، ایران بر حقوق هسته‌ای خود پایبند است و به دنبال توافقی متعادل است که هم تحریم‌ها را لغو کند و هم ابهامات درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای را برطرف سازد. عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، در دیدار با مقامات ایتالیایی تأکید کرد که «تمام طرف‌ها باید از فرصت پیش‌آمده برای دستیابی به تفاهمی منطقی استفاده کنند.»
با این حال، اگر آمریکا نتواند تحت فشار اسرائیل و کنگره، موضعی منسجم اتخاذ کند، احتمال شکست مذاکرات و افزایش تنش‌ها در منطقه وجود دارد. در چنین شرایطی، اسرائیل ممکن است خود را در موقعیتی ببیند که با حمله به تأسیسات ایران، بحران را به سطحی جدید و خطرناک برساند.
جمع‌بندی
اسرائیل با بهره‌گیری از اختلافات داخلی آمریکا و لابی‌های قدرتمند خود، تلاش می‌کند تا مذاکرات هسته‌ای را به بن‌بست بکشاند. این استراتژی نه‌تنها ثبات منطقه را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند آمریکا را نیز درگیر بحرانی جدید نماید. در این میان، آینده مذاکرات به تصمیم نهایی واشنگتن و توانایی دیپلماتیک ایران برای عبور از این چالش‌ها بستگی دارد.
انتهای پیام/
