به گزارش خبر۲۴، اخبار جعلی بهعنوان ابزاری در جنگ شناختی برای ایجاد تفرقه، کاهش اعتماد عمومی و تضعیف طرف مقابل استفاده میشود که متاسفانه فضای مجازی رهاشده به عنوان بستری برای تاثیر هرچه بیشتر در این موضوع تبدیل شده است.
با انتشار اطلاعات نادرست درباره مذاکرات، مانند ادعاهای غیرواقعی در مورد امتیازدهی یا خیانت، در داخل ایران یا آمریکا فضا وارد دوقطبیسازی خواهد شد. بهعنوان مثال، انتشار اخباری مبنی بر واگذاری منافع ملی ایران در مذاکرات میتواند خشم عمومی را برانگیزد و فشار بر مذاکرهکنندگان را افزایش دهد.
همچنین اخبار جعلی با انتشار اطلاعات نادرست درباره عملکرد دولتها یا مذاکرهکنندگان، اعتماد عمومی به نهادهای سیاسی را کاهش میدهند. مثلاً، ادعاهای جعلی درباره سرقت یک خودکار گرانقیمت توسط دیپلمات ایرانی در مذاکرات عمان (که بعداً تکذیب شد) نمونهای از تلاش برای تخریب وجهه دیپلماتها و ایجاد جنگ روانی بود.
با انتشار روایتهای نادرست درباره برنامه هستهای ایران یا اقدامات آمریکا، دیدگاه جامعه جهانی را نسبت به یکی از طرفین مخدوش میشود. برای مثال، گزارشهای رسانههای آمریکایی مانند نیویورکتایمز یا آکسیوس که به نقل از «منابع آگاه» منتشر میشوند، گاهی بدون تأیید رسمی، موجی از تحلیلهای نادرست ایجاد میکنند.
نقش اخبار جعلی در مذاکرات ایران و آمریکا
مذاکرات ایران و آمریکا، بهویژه در موضوعاتی مانند برنامه هستهای (برجام) یا تبادل زندانیان، به شدت تحت تأثیر فضای رسانهای و روانی قرار دارند.
اخبار جعلی درباره موفقیت یا شکست مذاکرات میتوانند بازارهای مالی، مانند نرخ ارز در ایران، را تحت تأثیر قرار دهند.
یک مثال واضح
در جریان گفتگوهای غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان، موجی از اخبار جعلی، از جمله ادعای سرقت خودکار توسط کاظم غریبآبادی، منتشر شد. این اخبار که بعداً تکذیب شدند، بخشی از یک پروژه جنگ روانی هدفمند برای تضعیف روند مذاکرات بودند.
راهکارهای مقابله با اخبار جعلی
تقویت سواد رسانهای: آموزش عمومی برای تشخیص اخبار جعلی و راستیآزمایی اطلاعات.
شفافیت در مذاکرات: ارائه اطلاعات رسمی و دقیق از سوی مقامات برای کاهش فضای شایعهپراکنی.
استفاده از میانجیهای بیطرف: کشورهایی مانند عمان که در مذاکرات ایران و آمریکا نقش میانجی دارند، میتوانند با حفظ محرمانگی، از نشت اطلاعات نادرست جلوگیری کنند.
راستیآزمایی رسانهای: رسانههای معتبر و سازمانهای راستیآزمایی میتوانند با بررسی ادعاها، از گسترش اخبار جعلی جلوگیری کنند.
در پایان باید گفت اخبار جعلی بهعنوان ابزاری قدرتمند در جنگ شناختی، با هدف تأثیرگذاری بر افکار عمومی، ایجاد بیاعتمادی و تضعیف مذاکرات ایران و آمریکا استفاده میشود. این اخبار میتوانند فضای مذاکرات را متشنج کرده و اعتماد طرفین را کاهش دهند. مقابله با این پدیده نیازمند تقویت سواد رسانهای، شفافیت در اطلاعرسانی و همکاری با نهادهای بیطرف است.
تجربه مذاکرات اخیر در عمان نشان میدهد که هوشیاری طرفین و مدیریت فضای رسانهای میتواند تأثیر اخبار جعلی را به حداقل برساند.