به گزارش خبر۲۴، احتمال درگیری نظامی آمریکا با ایران و پیامدهای راهبردی آن در مطلب ذیل بررسی می‌شود:
– آمادگی ملت و دولت ایران برای رویارویی بزرگ
در پی حمله موشکی بی‌سابقه ایران با عنوان «وعده صادق ۳» به تأسیسات نظامی اسرائیل در تاریخ ۲۳ خرداد، که در واکنش به تجاوز هوایی مستقیم رژیم صهیونیستی به خاک ایران صورت گرفت، نگاه‌ها به ایالات متحده به‌عنوان پشتیبان اصلی تل‌آویو دوخته شده است. نشانه‌ها حاکی از آن است که آمریکا به‌صورت غیرمستقیم، اما عمیق، در این تقابل درگیر شده و احتمال درگیری مستقیم نیز افزایش یافته است.
نقش ایالات متحده در تنش جاری
– مشارکت اطلاعاتی و لجستیکی پیش از حمله اسرائیل
بر اساس اسناد فاش‌شده پنتاگون، آمریکا پیش از عملیات ۱۳ ژوئن اسرائیل، داده‌های هدف‌یابی دقیق و تصاویر ماهواره‌ای را از طریق مرکز فرماندهی ناتو در قبرس در اختیار تل‌آویو گذاشته است.
– دفاع موشکی مشترک در جریان پاسخ ایران
پس از عملیات موشکی ایران، سامانه‌های پیشرفته AEGIS ناوگان پنجم آمریکا در خلیج فارس در رهگیری موشک‌های بالستیک ایران دخالت داشتند. همچنین پایگاه‌های آمریکایی در قطیف عربستان و السلیه قطر، پشتیبانی راداری برای اسرائیل فراهم کردند.
– آماده‌باش راهبردی آمریکا
آمریکا با استقرار ۱۲ بمب‌افکن B-2 در پایگاه دیگو گارسیا در اقیانوس هند، تخلیه اضطراری شهروندان آمریکایی از عراق و کویت در ۷۲ ساعت گذشته، استقرار سامانه‌های پاتریوت و تجهیزات جنگ الکترونیک در منطقه خود را آماده این تقابل احتمالی کرده است.
پاسخ‌های احتمالی ایران در صورت تشدید درگیری
– ضربات مستقیم راهبردی
حمله موشکی به پایگاه‌های آمریکایی در منطقه از جمله العدید (قطر)، هاری (عراق) و بحرین با استفاده از موشک‌های «خلیج فارس» و «ظفر»، جلوگیری از تردد نفتکش‌ها و کشتی‌های نظامی در تنگه هرمز با کمک پهپادهای «شاهد-۲۷۴» و حتی مین‌گذاری دریایی هوشمند از جمله سناریوهای احتمالی ایران در این تقابل خواهد بود.
– فعال‌سازی محور مقاومت
حزب‌الله لبنان: با امکان شلیک بیش از ۳۰۰۰ موشک، شمال فلسطین اشغالی را از وجود صهیونیست‌ها پاک خواهد کرد.
انصارالله یمن: حمله به کشتی‌های نفتی و جلوگیری از تردد آن‌ها در باب‌المندب از اقدامات حداقلی این قسم از نیروهای مقاومت است.
گروه‌های مقاومت عراقی: حمله به مواضع آمریکا در غرب عراق در برنامه‌های عملیاتی آن‌ها خواهد بود.
پیامدهای منطقه‌ای و جهانی در صورت گسترش جنگ
– امنیت انرژی جهانی
بسته شدن احتمالی تنگه هرمز موجب جهش ۴۰ درصدی قیمت نفت برنت خواهد شد. این پیش‌بینی بر اساس مدلسازی مؤسسه «استاندارد چارترد» صورت گرفته است.
– واکنش نهادهای بین‌المللی
شورای امنیت سازمان ملل: احتمالا این شورا برگزاری جلسه اضطراری تحت فصل هفتم منشور برای جلوگیری از جنگ تمام‌عیار را در در دستور قرار خواهد داد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی: ممکن است همکاری‌های ایران با پروتکل الحاقی را تعلیق کند.
اقدامات چین و روسیه: احتمالا این دو کشور از تحریم‌های نفتی علیه ایران خارج شوند و به همکاری با تهران در چارچوب «کریدور انرژی شرق-غرب» روی آورند.
تحلیل سناریوهای پیش‌رو
– سناریوی بدبینانه
شکست مذاکرات مسقط (برگزارشده در ۲۶ خرداد) و آغاز عملیات مشترک آمریکا و اسرائیل علیه تأسیسات حساس هسته‌ای ایران می‌تواند یکی از سناریوها در بدبینانه‌ترین حالت ممکن باشد. در این وضعیت، آغاز درگیری مستقیم ظرف ۴۸ تا ۷۲ ساعت محتمل است و احتمال درگیری فراتر از مرزهای ایران و اسرائیل افزایش می‌یابد.
– سناریوی خوشبینانه
در یک سناریوی خوشبینانه پیش‌بینی می‌شود ایران، آمریکا و اتحادیه اروپا به یک توافق موقت ۶ ماهه با محوریت سه بند اصلی محدودسازی سطح غنی‌سازی به ۵٪ در ازای لغو ۴۰ درصدی تحریم‌ها، ایجاد منطقه حائل ۲۰۰ کیلومتری در مرز سوریه با فلسطین اشغالی و احیای بخشی از تبادلات بانکی و فروش نفت ایران دست یابند.
جمع‌بندی: موازنه وحشت یا منطق گفت‌وگو؟
در حالی که ظرفیت نظامی دو طرف برای آغاز یک جنگ تمام‌عیار وجود دارد، هزینه‌های سیاسی، اقتصادی و انسانی این تقابل سرسام‌آور برآورد شده است. طبق ارزیابی‌های صندوق بین‌المللی پول، آغاز جنگ تمام‌عیار می‌تواند تا ۱۷ تریلیون دلار خسارت جهانی به همراه داشته باشد.
مذاکرات مسقط می‌توانند آخرین فرصت برای جلوگیری از شعله‌ور شدن آتش یک جنگ گسترده باشند. تحقق مسیر دیپلماسی اما مستلزم فراهم شدن پیش‌شرط‌های زیر است:
اول. تعلیق بخشی از تحریم‌های نفتی و بانکی علیه ایران
دوم. تأیید رسمی آژانس درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران
سوم. محکومیت رسمی اسرائیل در نهادهای بین‌المللی
چهارم. تعیین خسارات وارده به ایران و پرداخت غرامت توسط عاملان تجاوز
در نهایت، این بحران آزمونی تاریخی برای دیپلماسی جهانی است؛ جایی که باید دید منطق گفت‌وگو پیروز خواهد شد یا موازنه وحشت، جهان را به آستانه نابودی می‌کشاند.
