پشت پرده دیدار مهم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، با رجب طیب اردوغان

به گزارش خبر ۲۴،  ترامپ در دیدار با اردوغان ذخایر عناصر خاکی کمیاب در منطقه بیلیکووا واقع در اسکی‌شهیر را طلب خواهدکرد
پشت پرده این دیدار مهم که قرار است در تاریخ ۲۵ سپتامبر در کاخ سفید انجام شود، مشخص شد. طبق اطلاعات به‌دست آمده، مشخص شد که ایالات‌متحده به منطقه بیلیکووا واقع در استان اسکی‌شهیر که در آن عناصر خاکی کمیاب مورد استفاده در هوافضا، دفاع و فضا و زمینه‌های زیست‌پزشکی کشف شده‌است، چشم دوخته‌است. عناصر خاکی کمیاب (REEs) ترکیه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث تجاری مورد بحث در دیدار ترامپ و اردوغان برجسته شد. این موضوع که در محافل واشنگتن به‌عنوان «معامله بزرگ ترامپ» توصیف می‌شود، در مرکز تلاش ایالات‌متحده برای رهایی از زنجیره‌های تأمین مواد معدنی وابسته به چین قرار دارد.
تام باراک، سفیر آمریکا در آنکارا، در سخنرانی خود در کمیته روابط خارجی سنا، ذخایر عناصر خاکی کمیاب ترکیه که هنوز به‌طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته‌اند را یک «فرصت استراتژیک» توصیف کرد. باراک با تأکید بر ریشه‌های عثمانی خود، ترکیه را هم به‌عنوان یک قدرت نظامی ناتو و هم به‌عنوان یک شریک بالقوه برای تأمین مواد معدنی حیاتی نشان داد. به‌ویژه، ذخایر ۶۹۴ میلیون تنی کشف‌شده در میدان بیلیکووا اسکی‌شهیر توجه واشنگتن را به خود جلب کرده‌است.
در همان جلسه، باراک همچنین بر نفوذ رو به افزایش ترکیه در آفریقا تأکید کرد. او خاطرنشان کرد که شرکت‌های ترکیه در بخش‌هایی از معدن گرفته تا لجستیک، در این قاره با چین رقابت می‌کنند و این شبکه می‌تواند کلید ایجاد «خطوط تأمین جایگزین برای چین» برای ایالات‌متحده و ناتو باشد. عناصر خاکی کمیاب ترکیه در بیلیکووا و تلاش‌های معدنی آن در آفریقا به‌عنوان عناصر کلیدی در نظر گرفته می‌شوند که هدف تجارت دوجانبه ۱۰۰میلیارد دلاری ترامپ با ترکیه را واقع‌بینانه خواهندکرد.
واشنگتن بر هر فرصتی برای شکستن هژمونی چین بر مواد معدنی حیاتی متمرکز است. دونالد ترامپ ابتدا با اوکراین برای عناصر خاکی کمیاب مذاکره کرد. یک توافق ارزشمند در مورد مواد معدنی با این کشور امضا شد، اما این توافق اجرا نشد زیرا منطقه‌ای که معادن در آن قرار دارند تحت اشغال روسیه است.
منطقه بیلیکووا، واقع در اسکی‌شهیر، با ۶۹۴ میلیون تن ذخایر عناصر خاکی کمیاب، پس از چین که ۸۰۰ میلیون تن دارد، در رتبه دوم جهان قرار دارد. شرکت اتی مادن، وابسته به وزارت انرژی و منابع طبیعی ترکیه در میدان بیلیکووا که در سال ۲۰۲۳ باز شد، عملیات استخراج باریتین، فلوریت و عناصر خاکی کمیاب انجام می‌دهد.
فاتح دونمز، وزیر انرژی و منابع طبیعی وقت ترکیه طی سخنانی در مراسم افتتاح این تأسیسات، گفته‌بود: “سنگ معدن استخراج‌شده ما حاوی فلوریت، باریتین و عناصر خاکی کمیاب است که عمدتاً شامل لانتانیم، سریم، پراسئودیمیوم، ساماریوم، گادولینیوم، یوروپیوم و نئودیمیوم است. هفده عنصر خاکی کمیاب دیگر نیز در مقادیر مشخصی وجود دارد”.
گفتنی است چین که ۶۹ درصد از تولید جهانی عناصر خاکی کمیاب را به خود اختصاص داده‌است، ظرفیت فرآوری نزدیک به ۹۰ درصد از این عناصر را دارد. در نتیجه، بخش عمده‌ای از جهان برای تأمین این عناصر در بخش‌های انرژی پاک و فناوری پیشرفته به چین وابسته است. عناصر خاکی کمیاب حیاتی در بسیاری از حوزه‌های استراتژیک، از موشک‌های هوشمند و ارتباطات ماهواره‌ای گرفته تا پیل‌های سوختی و خودروهای برقی، استفاده می‌شوند. غرب به‌دنبال جایگزین‌هایی برای به چالش کشیدن تسلط چین در این حوزه است.