به گزارش خبر۲۴، نشست تازه سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان (E3) با ایران در استانبول، به‌رغم نمایش ظاهری همکاری و دیپلماسی، بازتاب‌دهنده اما و اگرهای جدی درباره جایگاه واقعی اروپا در مسیر احیای برجام است. این سه کشور که زمانی نقشی محوری در شکل‌گیری توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ داشتند، اکنون با تضعیف نفوذ و چالش در تعریف سیاست مستقل مواجهند و بیش از هر چیز نگرانند که از روند مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا کنار گذاشته شوند.
بر اساس گزارش وبسایت تی‌آرتی ترکیه، پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، اروپایی‌ها نتوانسته‌اند راهبردی هماهنگ و موثر برای مقابله با چالش‌های هسته‌ای ایران تدوین کنند و همچنان تابع کامل سیاست‌های واشنگتن باقی مانده‌اند. این موضوع، جایگاه آنها را در چشم تهران و حتی در عرصه بین‌المللی به‌شدت آسیب‌پذیر کرده است.
مذاکرات استانبول اگرچه از سوی مقامات دو طرف «سازنده» توصیف شده، اما واقعیت پشت پرده حکایت از «اضطراب» اروپایی‌ها دارد که تلاش می‌کنند با حفظ ارتباطات، از کنار گذاشته شدن در روند اصلی تصمیم‌گیری‌ها جلوگیری کنند. کارشناسان سیاسی معتقدند نشست استانبول بیش از آنکه فرصتی برای اروپا باشد، نمایش تلاشی برای حفظ بقای دیپلماتیک آنها در پرونده‌ای است که اکنون عمدتاً بین تهران و واشنگتن جریان دارد.
یکی از موضوعات حساس نشست، آینده «مکانیسم ماشه» است؛ بند جنجالی برجام که اجازه می‌دهد در صورت نقض توافق، تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران بازگردد. اروپا ضمن هشدار به ایران، در عین حال بعید می‌داند که این مکانیزم پیش از ماه آگوست فعال شود، اما تهدید به استفاده از آن فضای تنش‌آمیزی ایجاد کرده است. از سوی دیگر، ایران با واکنش تند به این تهدیدها، از تداوم تنش‌ها و بروز بحران‌های غیرقابل بازگشت هشدار داده است.
این گزارش نتیجه می‌گیرد که نشست استانبول نه بازگشت پرقدرت اروپا به پرونده هسته‌ای، بلکه نشانه‌ای از تلاش این کشورها برای عدم حذف کامل از مذاکرات است. اروپا در حال حاضر بیشتر در نقش تماشاگر یا واسطه‌ای محدود حضور دارد، نه بازیگر اصلی. با نزدیک شدن به موعد انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل و تشدید خطر بازگشت تحریم‌ها، آینده دیپلماسی هسته‌ای ایران همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و سوال اساسی این است که آیا اروپا می‌تواند نقش موثر و معناداری در پر کردن شکاف‌های باقی‌مانده ایفا کند یا فقط شاهد عقب‌نشینی و انفعال بیشتر خواهد بود.
