به گزارش خبر۲۴، از تعرفههای تجاری سنگین علیه شرکای کلیدی مانند اتحادیه اروپا تا فشار بر نهادهای علمی نظیر دانشگاه هاروارد.
اونیل معتقد است که این اقدامات نهتنها اقتصاد داخلی آمریکا را تضعیف میکند، بلکه سلطه دلار بهعنوان ارز ذخیره جهانی را نیز در معرض تهدید قرار داده است.
تعرفههای تجاری: ضربه به اقتصاد و اعتبار جهانی
جیم اونیل به تصمیم ناگهانی ترامپ در اعمال تعرفههای ۵۰ درصدی علیه کالاهای اتحادیه اروپا اشاره میکند که در ۲ آوریل ۲۰۲۵ اعلام شد و سپس تا ۹ ژوئیه به تعویق افتاد. او مینویسد: «این سیاستهای بیثبات، بازارهای مالی را متلاطم کرده و اعتماد جهانی به آمریکا را کاهش داده است.» به گفته اونیل، این تعرفهها که ظاهراً به دلیل ناکامی در مذاکرات تجاری با اروپا اعمال شدهاند، به شرکتها و مصرفکنندگان آمریکایی آسیب میرسانند و با تحریک واکنشهای تلافیجویانه اتحادیه اروپا، صادرات خدمات آمریکا—بهویژه در بخش فناوری—را تهدید میکنند.
حمله به نهادهای علمی: تهدید موتور نوآوری
اونیل در بخش دیگری از تحلیل خود، به فشار بیسابقه دولت ترامپ بر دانشگاه هاروارد و نظام آموزش عالی آمریکا اشاره میکند. او مینویسد: «ممنوعیت پذیرش دانشجویان خارجی در هاروارد، که معمولاً شهریه کامل پرداخت میکنند، سلامت مالی این نهاد پیشرو را به خطر انداخته است.» این سیاست، به گفته او، فراتر از یک دانشگاه، اکوسیستم نوآوری منطقه بوستون—که بهعنوان مرکز فناوری و تحقیقاتی شناخته میشود—و توان نوآوری آمریکا را تضعیف میکند.
او با استناد به تجربه بازسازی اقتصادی مناطق، شمال شرقی آمریکا را نمونهای موفق از تبدیل یک منطقه صنعتی رو به افول به یک مرکز پویای اقتصادی میداند که به لطف دانشگاههایی مانند هاروارد و MIT محقق شده است. اونیل هشدار میدهد: «این سیاستها، با دلسرد کردن دانشجویان و محققان بینالمللی از انتخاب آمریکا، بهرهوری و رقابتپذیری بلندمدت این کشور را به خطر میاندازد.»
تضعیف دلار: تهدید سلطه مالی جهانی
با استفاده از معیار «ارزش منصفانه» که بر اساس قیمتهای نسبی و بهرهوری نسبی طراحی شده، اونیل استدلال میکند که سیاستهای ترامپ ارزش بلندمدت دلار را کاهش میدهد. او مینویسد: «ترامپ با ایجاد عدم قطعیت اقتصادی و افزایش ریسکهای تورمی، هم چشمانداز کوتاهمدت و هم جایگاه ساختاری دلار را تضعیف کرده است.»
ترامپ بارها کشورهای بریکس را تهدید کرده که در صورت تلاش برای جایگزینی دلار، با تعرفههای ۱۰۰ درصدی مواجه خواهند شد. بااینحال، دادهها نشان میدهد ارزش دلار در برابر سبد ارزهای جهانی به پایینترین سطح از اکتبر ۲۰۲۴ رسیده است. اونیل این تناقض را نشانهای از ناکارآمدی سیاستهای تجاری و اقتصادی ترامپ میداند و میافزاید: «تضعیف نهادهایی که از حاکمیت قانون حمایت میکنند، اعتماد جهانی به دلار بهعنوان ارز ذخیره را متزلزل کرده است.»
انزوای سیاسی و کاهش قدرت نرم
اونیل به کاهش قدرت نرم آمریکا در نتیجه سیاستهای خارجی ترامپ نیز اشاره میکند. او مینویسد: «ترامپ با رویارویی با متحدان سنتی مانند ناتو و شرکای تجاری، آمریکا را به انزوا کشانده است.» اظهارات اخیر او در سفر به عربستان، که نقش رهبری جهانی آمریکا را زیر سؤال برد، و مسائل اخلاقی مانند پذیرش هواپیمای لوکس از قطر، به گفته اونیل، اعتبار سیاسی و اخلاقی آمریکا را خدشهدار کرده است.
او هشدار میدهد که این انزوا، همراه با کاهش بودجه نهادهای علمی و زیستمحیطی (مانند کاهش ۲۷ درصدی بودجه NOAA در سال ۲۰۲۶)، جایگاه آمریکا بهعنوان رهبر جهانی را به خطر انداخته است. اونیل میافزاید: «جهان بهتدریج در حال کاهش وابستگی به آمریکا است، و این نتیجه مستقیم سیاستهای مخرب ترامپ است.»
اجماع جهانی بر افول جدیتر آمریکا
اظهارات جیم اونیل تنها نوک کوه یخ است. تحلیلگران، صاحبنظران و حتی کشورهای متحد و غیرمتحد آمریکا، از اروپا تا آسیا، بهطور فزایندهای درباره افول جایگاه این کشور هشدار میدهند. رابرت رایش، وزیر کار پیشین آمریکا، در مقالهای در گاردین (مه ۲۰۲۵) سیاستهای تجاری ترامپ را نشانهای از «افول خودخواسته» توصیف کرد. رادوسلاو سیکورسکی، دیپلمات ارشد اروپایی، در پروژه سندیکا (۱۹ مه ۲۰۲۵) از اروپا خواست که به دلیل سیاستهای غیرقابلپیشبینی آمریکا، به فکر امنیت مستقل خود باشد. حتی در آسیا، گزارشهای بلومبرگ (مه ۲۰۲۵) نشان میدهد که کشورهای بریکس با شتاب بیشتری به دنبال کاهش وابستگی به دلار هستند.
این اجماع جهانی نشان میدهد که مسأله افول آمریکا بسیار جدیتر از یک تحلیل منفرد است. سیاستهای تجاری بیثبات، فشار بر نهادهای علمی، تضعیف حاکمیت قانون و انزوای سیاسی، همگی نشانههایی از یک روند عمیقتر هستند که میتواند جایگاه آمریکا بهعنوان ابرقدرت جهانی را برای همیشه تغییر دهد. کاهش ۷ درصدی هزینههای گردشگری بینالمللی در سال ۲۰۲۵، افت سرمایهگذاری خارجی و کاهش اعتماد به دلار، تنها بخشی از شواهد این افول هستند. به گفته اونیل، «اگر این مسیر ادامه یابد، آمریکا ممکن است نهتنها سلطه مالی خود را از دست بدهد، بلکه نقش رهبری جهانیاش را نیز واگذار کند.»
جمعبندی
جیم اونیل در تحلیل خود نتیجه میگیرد که دونالد ترامپ با سیاستهای غیرمنتظره، از تعرفههای تجاری تا فشار بر نهادهای علمی و تضعیف دلار، آمریکا را به سوی افول اقتصادی و سیاسی هدایت میکند. این هشدار، که با دیدگاههای گستردهتر کارشناسان جهانی و واکنش کشورهای دیگر همخوانی دارد، زنگ خطری برای سیاستگذاران آمریکایی است. ادامه این روند میتواند جایگاه آمریکا بهعنوان ابرقدرت جهانی را بهطور جدی به خطر بیندازد و جهان را به سمت نظمی جدید سوق دهد.