به گزارش خبر۲۴،مسجد ذوقبلتین یکی از مهم‌ترین و تاریخی‌ترین مساجد شهر مدینه نمادی زنده از تحول بزرگ در تاریخ اسلام است؛ مسجدی که در آن قبله مسلمانان از بیت‌المقدس به سمت کعبه در مکه تغییر یافت. این مسجد که به معنی «مسجد دو قبله» نیز شناخته می‌شود نقطه عطفی تاریخی و معنوی در مسیر دین اسلام به شمار می‌رود.این مسجد به‌خاطر رویداد تاریخی تغییر قبله جایگاهی ویژه یافته است. در ابتدا مسلمانان هنگام نماز به سمت بیت‌المقدس که برای یهودیان و مسیحیان نیز مقدس بود روبه‌قبله نماز می‌خواندند اما به‌مرور زمان با ظهور اسلام و تثبیت آن در مدینه، دستور تغییر قبله از بیت‌المقدس به کعبه از سوی خداوند به پیامبر اعظم صلی‌الله علیه و آله نازل شد.
حادثه تغییر قبله در روز پانزدهم رجب سال دوم هجری رخ داد. زمانی که پیامبر در حال اقامه نماز ظهر بود. نمازگزاران ابتدا رو به بیت‌المقدس نماز خواندند اما پس از آن به امر الهی پیامبر دستوری از سوی جبرئیل دریافت کرد و جهت نماز به سمت کعبه چرخید. این اتفاق منحصربه‌فرد باعث شد که این مسجد به نام «ذوالقبلتین» یعنی «دارای دو قبله» شهرت یابد؛ چرا که نمازگزاران در آن روز ابتدا به سمت قبله قدیم و سپس به‌سوی قبله جدید نماز خواندند.تغییر قبله نه‌تنها یک تحول فنی و مکانی بود، بلکه پیامدهای عمیقی در حوزه‌های دینی، اجتماعی و سیاسی داشت. از نظر دینی کعبه خانه توحید است و مسلمانان را به یگانگی خداوند دعوت می‌کند. از نظر اجتماعی این تغییر مسلمانان را از یهودیان که قبله‌شان بیت‌المقدس بود، متمایز ساخت و هویت مستقلی برای آنان رقم زد. همچنین این اقدام نشان‌دهنده اقتدار پیامبر و تثبیت اسلام به‌عنوان دینی مستقل بود.
مسجد ذوقبلتین نسبت به بسیاری از مساجد تاریخی مدینه ساختمانی کوچکتر دارد اما ویژگی‌های معماری خاصی دارد که آن را برجسته می‌سازد. این مسجد دارای دو مناره است که در طرفین ورودی قرار گرفته‌اند و شباهتی به مناره‌های مسجد قبا دارند اما کوتاه‌تر هستند. مناره‌ها با پایه‌های مربع شکل و ساق‌های هشت ضلعی ساخته شده‌اند و هر کدام سه بالکن دارد.مسجد دو گنبد دارد؛ یکی بزرگ‌تر که در سمت قبله قرار گرفته و دیگری کوچکتر که بالای ورودی ایستاده است و نماد انتقال قبله از بیت‌المقدس به کعبه است. فضای داخلی مسجد عمدتاً سفید و روشن است اما پنجره‌های کوچک و تزئینی فقط میزان کمی نور به داخل راه می‌دهند. بخش وضوخانه و حیاط در سطح پایین‌تر از نمازخانه قرار دارند و ارتباط مستقیمی با فضای داخلی ندارند.یکی از مهم‌ترین بخش‌های مسجد محراب آن است که به شکل عمیق و دوسطحی ساخته شده و به طور نمادین مراحل تغییر قبله را به تصویر می‌کشد.
مسجد ذوقبلتین مسجدی کوچک اما بسیار بزرگ از نظر معنوی و تاریخی است. این مسجد نقطه‌ای بود که مسلمانان را از قیدوبند قبله‌های گذشته رها کرد و مسیر جدیدی را برای عبادتشان رقم زد؛ مسیری که از مکه شروع شد و تا امروز در سراسر جهان ادامه دارد. ساختار معماری مسجد، نقوش و محراب آن همه گویای داستانی تاریخی و مقدس است که هنوز هم در دل زائران و علاقه‌مندان به اسلام جایگاه ویژه‌ای دارد.به‌این‌ترتیب، مسجد ذوقبلتین نه‌تنها یک مکان عبادتی بلکه نشانه‌ای از تحولی شگرف در تاریخ اسلام است که تا همیشه در یاد مسلمانان جهان باقی خواهد ماند.
منبع:
فارس
