به گزارش خبر۲۴، درک راهبردی ایران از مفهوم غنی‌سازی، به مراتب فراتر از صرف تولید سوخت برای یک رآکتور هسته‌ای است. برای جمهوری اسلامی ایران، توانمندی در غنی‌سازی نه تنها یک «امتیاز فنی»، بلکه یک «ضمانت امنیتی» در برابر سوءرفتار تاریخی غرب محسوب می‌شود. این رویکرد، نه واکنشی احساسی، بلکه خروجی تجربه‌ای پیچیده از بدعهدی‌های مکرر در مذاکراتی است که طی دهه ۸۰ شمسی شکل گرفت.
تجربه‌ای که «خودکفایی» را به یک اصل راهبردی بدل کرد
در اواخر دهه ۱۳۸۰، ایران برای تأمین سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران که نقشی حیاتی در تولید رادیوداروها برای بیماران خاص ایفا می‌کرد، به دنبال خرید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد بود. اما برخلاف عرف‌های بین‌المللی و اصول انسان‌دوستانه، کشورهای غربی این نیاز انسانی را به ابزاری برای فشار سیاسی بدل کردند. آمریکا و متحدانش، تحت قالب گروه موسوم به «وین»، شروطی یک‌سویه و غیرقابل اعتماد پیش پای ایران گذاشتند؛ از جمله خروج ذخایر استراتژیک اورانیوم غنی‌شده بدون تضمین عینی برای تحویل سوخت.
واکنش ایران چه بود؟ بازگشت به مسیر استقلال. تصمیم به تولید داخلی سوخت ۲۰ درصد، نه از سر لجاجت، بلکه پاسخی ضروری برای جلوگیری از فروپاشی امنیت دارویی کشور بود.
چرا ایران «غنی‌سازی» را خط قرمز می‌داند؟
رهبر انقلاب اسلامی در سخنرانی اخیر خود در حرم امام خمینی (ره)، به‌درستی این مسئله را تبیین کردند: اگر کشوری صاحب فناوری هسته‌ای باشد اما امکان تولید سوخت نداشته باشد، عملاً گرفتار یک وابستگی پنهان و مخرب خواهد شد. تصور کنید ایران حتی صاحب ۱۰۰ نیروگاه باشد اما برای تأمین سوخت، مجبور به مذاکره مجدد با همان بازیگرانی شود که در گذشته تجربه بدعهدی از آنها دیده است.
در واقع، غنی‌سازی به معنای حفظ «حق تعیین سرنوشت انرژی» است؛ حقی که اگر واگذار شود، عملاً ابزار اعمال فشار دائمی در دست دشمنان قرار می‌گیرد.
از نگاه سیاست امنیتی، اعتماد بدون ضمانت، ساده‌لوحی است
در روابط بین‌الملل، «اعتماد» جای خود را به «تضمین‌های قابل راستی‌آزمایی» می‌دهد. تجربه توافق مبادله سوخت با واسطه‌گری ترکیه و برزیل، که با بی‌صداقتی آمریکا به شکست انجامید، نمونه‌ای کلاسیک از این واقعیت است. آنها حتی حاضر نشدند سوخت ۲۰ درصد را به‌صورت نمادین تحویل دهند، وقتی دیدند ایران بر راستی‌آزمایی و تحویل هم‌زمان اصرار دارد.
از این منظر، بدیهی است که جمهوری اسلامی ایران بی‌اعتماد باشد؛ چراکه اعتماد، نه بر مبنای شعارها، بلکه بر پایه رفتار گذشته شکل می‌گیرد. و غرب، کارنامه‌ای پر از تناقض، فریب و تعلیق‌های هدفمند در برابر ایران دارد.
بی‌اعتمادی یک راهبرد است، نه یک ضعف
برای کشوری با تجربه تاریخی از استعمار، تحریم، ترور دانشمندان و فشارهای چندلایه، بی‌اعتمادی یک موضع‌گیری منطقی و پیش‌برنده است. غنی‌سازی برای ایران نه فقط ابزار فنی، بلکه سپری در برابر دیکته‌های سیاسی و اقتصادی است.
در جهانی که انرژی هسته‌ای در حال بازتعریف معادلات قدرت است، توان غنی‌سازی، تعیین‌کننده جایگاه کشورها در موازنه‌های بین‌المللی است. و ایران این واقعیت را زودتر از بسیاری دیگر درک کرده است.
