به گزارش خبر۲۴،در بهار ۱۴۰۴، مجموعاً ۲۶ هزار و ۲۰۲ عنوان کتاب منتشر شده که سهم تألیفی‌ها ۱۹ هزار و ۳۷۷ و ترجمه‌ها ۶ هزار و ۸۲۴ عنوان بوده است. این آمار تقریباً بدون تغییر نسبت به مدت مشابه سال قبل است (تنها ۴۰ عنوان کاهش) که نشان‌دهنده ثبات نسبی تولید است.
ناشران تهرانی با انتشار ۱۷ هزار و ۳۴۱ عنوان، بیش از دو سوم بازار را در اختیار دارند، و ناشران شهرستانی ۸ هزار و ۸۶۰ عنوان منتشر کرده‌اند که حکایت از تمرکز نسبی صنعت نشر در پایتخت دارد.
تعداد چاپ اول‌ها ۱۶ هزار و ۹۵۳ و تجدید چاپ‌ها ۹ هزار و ۲۴۸ عنوان است که بیانگر استمرار تقاضا برای عناوین قبلی نیز هست.
افزایش شمارگان و گردش مالی
از نظر شمارگان، در این فصل بیش از ۲۷.۵ میلیون نسخه کتاب منتشر شده است که نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد رشد داشته است. این افزایش قابل توجه شمارگان، می‌تواند ناشی از گسترش دسترسی کتاب‌ها، افزایش علاقه‌مندی به مطالعه، یا سیاست‌های حمایتی باشد.
در مقابل، میانگین قیمت کتاب‌ها با ۲۱ درصد رشد به ۱۶۹ هزار تومان رسید و ارزش ریالی بازار نشر با ۵۱ درصد افزایش به ۴۶ میلیارد و ۸۲۰ میلیون تومان رسید. این رشد قیمتی که بیشتر از افزایش شمارگان است، می‌تواند نشان‌دهنده تورم ناشی از هزینه‌های تولید، تغییر در سیاست‌های قیمت‌گذاری و یا افزایش کیفیت محصولات باشد.
جایگاه ادبیات در بازار نشر
ادبیات با ۴۶۵۴ عنوان کتاب پرعناوین‌ترین حوزه بوده و میانگین قیمت ۱۸۲ هزار تومان نشان‌دهنده گران‌ترین حوزه نشر است. این حوزه شامل ۳۲۰۱ عنوان تألیفی و ۱۴۴۴ ترجمه است که ناشران تهرانی و شهرستانی تقریبا به نسبت ۲ به ۱ سهم بازار را دارند.
شمارگان در این حوزه ۲.۷۵ میلیون نسخه است که میانگین شمارگان هر کتاب حدود ۵۹۳ نسخه بوده است. ارزش ریالی این حوزه حدود ۵ میلیارد تومان بوده که نسبت به سایر حوزه‌ها بازتاب‌دهنده مخاطب خاص و گرایش به آثار با کیفیت بالاست.
وضعیت حوزه کودک و نوجوان
کودک و نوجوان با ۴۵۷۲ عنوان (۲۷۸۳ تألیفی و ۱۷۸۹ ترجمه) دومین حوزه پرعنوان است اما نسبت به سال گذشته ۵۰۰ عنوان کاهش داشته است. شمارگان در این حوزه ۶.۱ میلیون نسخه و میانگین شمارگان ۱۳۳۷ نسخه است که بالاترین میانگین شمارگان را در میان حوزه‌ها دارد.
ارزش ریالی بازار کودک و نوجوان ۶.۸ میلیارد تومان است که با ۱ میلیارد تومان افزایش نسبت به سال گذشته، نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی این حوزه است. میانگین قیمت کتاب‌ها در این حوزه ۱۱۲ هزار تومان است که نسبت به سال قبل ۴۱ درصد رشد یافته است.
این ترکیب کاهش تعداد عناوین اما رشد ارزش مالی و میانگین شمارگان، گواهی بر متمرکز شدن بازار بر کتاب‌های پرفروش و افزایش کیفیت تولیدات حوزه کودک است.
تحلیل و چشم‌انداز
-ثبات تولید: ثبات در تعداد عناوین نشانه پایداری بازار نشر است، اما کاهش عناوین حوزه کودک هشداردهنده توجه ویژه به نیازها و سلیقه‌های مخاطب خردسال است.
-رشد قیمتی فراتر از تورم: افزایش ۲۱ درصدی قیمت کتاب‌ها می‌تواند باعث کاهش دسترسی اقشار متوسط و کم‌درآمد به کتاب شود و نیازمند سیاست‌های حمایتی و قیمت‌گذاری منصفانه است.
-تمرکز بازار نشر در تهران: تمرکز ۶۶ درصدی عناوین در تهران نشان از نابرابری‌های منطقه‌ای در صنعت نشر دارد که می‌تواند موجب کاهش تنوع فرهنگی و محتوایی شود.
-اهمیت حوزه کودک و نوجوان: با وجود کاهش عناوین، افزایش ارزش مالی و شمارگان نشان‌دهنده پتانسیل رشد این حوزه است که می‌تواند با سرمایه‌گذاری بیشتر رونق یابد.
-افزایش شمارگان: افزایش ۲۵ درصدی شمارگان کتاب‌ها نویدبخش علاقه و تمایل جامعه به مطالعه است که باید با سیاست‌های فرهنگی و آموزشی تقویت شود.
در مجموع می توان گفت، بازار نشر کتاب ایران در بهار ۱۴۰۴ با ثبات در تعداد عناوین و افزایش قابل توجه در شمارگان و ارزش مالی مواجه بوده است. این روند مثبت اما با چالش‌هایی مانند افزایش قیمت، تمرکز در تهران و کاهش تنوع عناوین حوزه کودک و نوجوان همراه است. سیاستگذاران فرهنگی و فعالان نشر باید با رویکردی جامع، حمایت‌های مالی، توسعه مناطق کمتر برخوردار و برنامه‌ریزی آموزشی را تقویت کنند تا این پویایی حفظ و گسترش یابد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟