به گزارش خبر۲۴،در یکی از کم‌سابقه‌ترین مواضع منتقدانه از درون ساختار دیپلماتیک غرب، سه دیپلمات بازنشسته و باسابقه بریتانیا با انتقاد صریح از رفتار تروئیکای اروپا (بریتانیا، فرانسه و آلمان)، تهدید به فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران را «فاقد مشروعیت حقوقی و اخلاقی» دانسته‌اند. این مواضع نه‌تنها تداوم نگاه انتقادی درون نخبگان غربی نسبت به سیاست‌های دوگانه اروپا را آشکار می‌سازد، بلکه ناتوانی اروپا در احیای نقش میانجی‌گرانه و مؤثر در پرونده ایران را به‌نمایش می‌گذارد.
۱. پیتر فورد: ریاکاری آشکار و پایان بی‌طرفی اروپا
پیتر فورد، سفیر پیشین بریتانیا در سوریه، با اشاره به رفتارهای متناقض تروئیکا تأکید کرده است که این سه کشور نه در اجرای تعهدات برجامی موفق بوده‌اند و نه اکنون از صلاحیت طرح تهدید علیه ایران برخوردارند. به‌گفته او، اروپا با حمایت علنی از آمریکا و رژیم صهیونیستی در جنگ اخیر، آخرین بقایای بی‌طرفی ادعایی خود را از دست داده است.
او می‌گوید:«اروپا نه‌تنها به تعهداتش عمل نکرد، بلکه با ایستادن در کنار متجاوزان، مشروعیت خود را در این پرونده از بین برد. تهدید امروز آنان، اوج ریاکاری است.»
فورد همچنین هشدار داده است که ادامه این روند می‌تواند همکاری‌های بین‌المللی در حوزه عدم اشاعه را از بنیان دچار اختلال کند و ایران را به سمت بازتعریف گزینه‌های راهبردی از جمله تعمیق پیوند با شرق یا بازنگری در عضویت در NPT سوق دهد.
۲. پیتر جنکینز: تهدید بی‌اثر و بدون پشتوانه جهانی
پیتر جنکینز، سفیر سابق بریتانیا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز فعال‌سازی مکانیسم ماشه را «غیرموجه، ناعادلانه و بدون اثر واقعی» توصیف کرده است.
او تصریح می‌کند: «این اقدام احتمالاً با بی‌اعتنایی بخش بزرگی از اعضای سازمان ملل مواجه خواهد شد، چرا که هیچ مشروعیت حقوقی ندارد.»
جنکینز بر این نکته تأکید دارد که این مکانیسم برای حفظ یک توافق فعال طراحی شده، نه برای تحمیل تحریم‌های تنبیهی در شرایطی که کشورهای اروپایی خود عامل نقض توافق بوده‌اند. به‌گفته او، این تهدید بیشتر بازتاب «فروپاشی راهبردی اروپا» در قبال ایران است تا یک ابزار واقعی در دیپلماسی بین‌الملل.
۳. دیپلمات سوم: اروپا در مسیر بن‌بست دیپلماتیک
دیپلمات سوم که نخواسته نامش فاش شود، نسبت به خطرات همراهی بی‌چون‌وچرای اروپا با سیاست فشار حداکثری آمریکا هشدار داده و تصریح کرده است که این مسیر، تنها به بن‌بست دیپلماتیک و افزایش بی‌اعتمادی متقابل منجر خواهد شد.
او می‌گوید: «اگر اروپا خواهان بازسازی اعتماد است، باید به‌جای تهدید و فرافکنی، به مسیر دیپلماسی واقعی بازگردد.»
این تحلیل نشان می‌دهد که حتی در درون ساختار نخبگانی بریتانیا نیز، اجماع بر سر بی‌اعتباری مسیر تقابلی تروئیکا در حال شکل‌گیری است.
مکانیسم ماشه؛ ابزار سیاسی بی‌اثر در دستان ناقضان توافق
با توجه به شهادت و تحلیل صریح این سه دیپلمات انگلیسی، می‌توان نتیجه گرفت که مکانیسم ماشه در وضعیت فعلی، نه‌تنها فاقد اثرگذاری عملی است، بلکه از نظر حقوقی، سیاسی و اخلاقی دچار فروپاشی کامل مشروعیت شده است. این ابزار در حالی علیه ایران به کار گرفته می‌شود که سه کشور اروپایی نه‌تنها تعهدات خود را رها کرده‌اند، بلکه اکنون در کنار حامیان خرابکاری و ترور در ایران ایستاده‌اند.
از سوی دیگر، تأکید دیپلمات‌ها بر لزوم طرح گزینه‌های جایگزین توسط ایران، مؤید آن است که راهبرد چندوجهی تهران برای مهار تهدیدات غرب، نه‌فقط لازم، بلکه بازدارنده و مشروع است.
در نهایت باید گفت که مواضع سه دیپلمات باسابقه انگلیسی نشان می‌دهد که حتی در میان نخبگان دیپلماتیک غرب نیز، «پروژه فشار حداکثری علیه ایران با شکست‌های حقوقی و اخلاقی همراه شده» است. تروئیکای اروپا اکنون نه‌تنها فاقد ابزار مؤثر برای اعمال فشار است، بلکه با تهدید به ماشه، بیش از پیش در حال تخریب بقایای نقش سازنده خود در حل‌وفصل منازعات بین‌المللی است.
سقوط مشروعیت مکانیسم ماشه، هم‌زمان با افول نقش اروپا، نشان می‌دهد که ایران نه در موقعیت انفعال، بلکه در جایگاهی مقتدرانه ایستاده که می‌تواند معادله را بازتعریف کند.
