هدررفت خاموش؛ شکاف زیرساختی در مدیریت آب کشاورزی

به گزارش خبر۲۴، برآوردها نشان می‌دهد تا ۵۰ درصد آب انتقال‌یافته به مزارع، پیش از رسیدن به زمین‌های کشاورزی از طریق کانال‌های سنتی از دست می‌رود.

در حالی‌که بیش از ۶۷ تا ۹۲ درصد منابع آبی کشور در کشاورزی مصرف می‌شود، تنها بخشی از اراضی به سامانه‌های نوین آبیاری و تنها ۳ درصد نقاط تعیین‌شده به تحویل حجمی واقعی مجهز شده‌اند. اجرای ناقص قانون نصب کنتور هوشمند، نداشتن منابع مالی کافی و ضعف در برنامه‌ریزی موجب شده بیش از ۲۹۰ هزار حلقه چاه بدون کنترل، بخش زیادی از آب کشور را مصرف کنند.

علاوه بر این، حدود ۴۰۰ هزار چاه غیرمجاز در کشور فعال هستند که نه‌تنها سطح آب‌های زیرزمینی را به خطر انداخته‌اند بلکه یکی از عوامل اصلی فرونشست زمین در دشت‌های مهم کشور به شمار می‌روند. از سوی دیگر، الگوی کشت به‌عنوان ابزار اصلی کنترل مصرف نیز به‌دلیل فقدان زیرساخت حمایتی، اجرایی نشده است.

در شرایطی که ۳۰ درصد آب شبکه‌های شهری نیز به‌دلیل فرسودگی از بین می‌رود، دولت همچنان فاقد یک برنامه عملیاتی جامع برای نوسازی زیرساخت‌های آبی کشور است. این در حالی است که تصاویر منتشرشده از سدهای خالی و زمین‌های خشک، هشدار روشنی از آینده‌ای نگران‌کننده برای ایران است.

چشم‌انداز موجود هشدار می‌دهد که اگر تحویل حجمی، انسداد چاه‌های غیرمجاز، نوسازی شبکه‌های انتقال و اجرای الگوی کشت به‌صورت فوری آغاز نشود، بحران آب ایران وارد مرحله‌ای غیرقابل بازگشت خواهد شد؛ بحرانی که دیگر نه با بارش، بلکه فقط با حکمرانی جدی قابل مدیریت خواهد بود.