-
اندازه متن
+
به گزارش خبر۲۴،مصرف آب در ایران به نقطه‌ای رسیده که هر اقدام کوچک می‌تواند تاثیری بزرگ بر جای بگذارد. در کنار طرح‌های کلان انتقال آب یا مدیریت منابع، ابزارهایی ساده و کم‌هزینه وجود دارند که می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان نتیجه‌ای ملموس ایجاد کنند. یکی از این ابزارها، کاهنده‌های جریان آب هستند؛ قطعات کوچکی که روی سردوش‌ها و شیرها نصب می‌شوند و بدون آنکه کیفیت شست‌وشو را تغییر دهند تا ۷۰ درصد مصرف آب را کاهش می‌دهند. تجربه کشورهای مختلف نشان داده است که استفاده گسترده از این فناوری‌های کوچک، در عمل به کاهش مصرف ملی و صرفه‌جویی اقتصادی خانوارها منجر می‌شود.
تاثیرات استفاده از کاهنده‌ها در مطالعات داخلی و خارجیدر مطالعه‌ای در تهران کاهش ۲۰ درصدی مصرف آب در مجتمع‌های مسکونی با نصب این تجهیزات ثبت شده است. در سطح بین‌المللی، سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا در قالب طرح «WaterSense» گزارش داده است که هر خانوار با نصب سردوش‌های استاندارد می‌تواند سالانه حدود ۱۰ هزار لیتر آب و به همان نسبت هزینه‌های انرژی ناشی از گرم کردن آب را صرفه‌جویی کند. در سوئیس نیز بنیاد myclimate طی طرحی ملی نشان داده است که همین ابزارها سالانه بیش از یک میلیارد لیتر آب صرفه‌جویی ایجاد کرده‌اند.با وجود تمام این مزایا، بهای یک ست کامل از این تجهیزات در بازار ایران حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان است؛ هزینه‌ای که ممکن است برای برخی خانوارها در اولویت نباشد و در نتیجه تصمیم به خرید را به تعویق بیندازند.
نقش دولت در دسترس‌پذیر کردن فناوری‌های کاهش مصرف آبدر چنین شرایطی، حمایت دولت از تولید استاندارد ضرورتی انکارناپذیر است. این حمایت می‌تواند در قالب اعطای تسهیلات کم‌بهره به تولیدکنندگان، کاهش تعرفه واردات مواد اولیه و همچنین الزام به رعایت استانداردهای کیفی صورت گیرد. تجربه‌های مشابه در صنایع دیگر نشان داده است که چنین اقداماتی می‌تواند قیمت نهایی را به شکل معناداری کاهش دهد و دسترسی عمومی به این فناوری‌ها را تسهیل کند.در آمریکا عرضه سردوش‌های کم‌مصرف با نشان WaterSense، تنها زمانی فراگیر شد که دولت و شرکت‌های آب محلی بخشی از هزینه را یارانه دادند و با این کار قیمت برای مصرف‌کننده نهایی قابل پذیرش شد. بنابراین اگر در ایران نیز خط تولید داخلی با حمایت‌های مالی و استانداردسازی همراه شود، بازار به سمت خرید گسترده خواهد رفت و این فناوری در دسترس عموم قرار می‌گیرد.اما حمایت از تولید به‌تنهایی کافی نیست. گام دوم و مهم‌تر، اجرای یک برنامه ملی برای نصب این وسایل در خانه‌هاست. در این مدل می‌توان به‌جای آنکه مردم هزینه کامل را یک‌باره بپردازند، شرکت‌های آبفا نصب کاهنده‌ها را انجام دهند و هزینه را طی چند نوبت در قبض آب قسط‌بندی کنند. چنین سازوکاری می‌تواند انگیزه لازم برای همراهی را فراهم می‌سازد.
تجربه‌های خارجیاین شیوه در بسیاری از کشورها تجربه شده است. برای نمونه، سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا (EPA) در طرح ملی «WaterSense» به صراحت اعلام کرده است که بسیاری از شرکت‌های آب محلی و دولت‌های شهری، بازپرداخت‌ها (rebates)، کوپن‌ها و حتی برنامه‌های اهدای رایگان را برای خرید و نصب سردوش‌ها و شیرهای کم‌مصرف به مصرف‌کنندگان ارائه می‌دهند تا هزینه نهایی کاهش یابد
نمونه موفق ایرانیدر سال‌های اخیر، ایران تجربه‌های موفقی در زمینه ترویج مصرف بهینه انرژی داشته است که نشان‌دهنده امکان‌پذیری اجرای طرح‌های مشابه در حوزه صرفه‌جویی آب است. یکی از این تجربیات موفق، طرح جایگزینی لامپ‌های کم‌مصرف با لامپ‌های رشته‌ای بود؛ در اسفند ۱۳۸۶ با تصویب شورای عالی مدیریت و برنامه‌ریزی اقتصادی کشور، وزارت نیرو موظف شد با همکاری وزارتخانه‌های صنایع، معادن و بازرگانی، طرح جایگزینی کلیه لامپ‌های پرمصرف با لامپ‌های کم‌مصرف را تدوین کند تا تا پایان خرداد ۱۳۸۷ اجرا شود. این برنامه با توزیع گسترده لامپ‌های کم‌مصرف میان کارکنان دولت آغاز شد و به تدریج در سطح ملی گسترش یافت. چند سال بعد، در سال ۱۳۹۵ هیات وزیران به‌طور رسمی استفاده از لامپ‌های رشته‌ای با توان بالای ۴۰ وات را ممنوع کرد و مقرر شد خطوط تولید آن‌ها جمع‌آوری شود. این سیاست‌ها در مجموع باعث کاهش چشمگیر مصرف برق و تغییر فرهنگ عمومی در استفاده از لوازم روشنایی شد.رسانه‌ها نیز نقش مهمی در موفقیت این طرح داشتند و با پوشش گسترده خبری و اطلاع‌رسانی مستمر، آگاهی عمومی درباره مزایای لامپ‌های کم‌مصرف را افزایش دادند و مردم را به استفاده از این فناوری تشویق کردند.
اکنون همان الگو می‌تواند در زمینه مدیریت مصرف آب نیز به کار گرفته شود. اگر همان‌طور که در موضوع لامپ‌ها، دولت نقش راهبری و حمایتی ایفا کرد و توانست طی کمتر از یک دهه یک تغییر پایدار ایجاد کند، در زمینه کاهنده‌های مصرف آب هم می‌تواند با اقداماتی مشابه، مصرف خانگی را به‌طور اساسی کاهش دهد. تجربه‌های بین‌المللی نیز نشان‌دهنده همین رویکرد است؛ چه در آمریکا، چه در اروپا و چه در کشورهای منطقه، حمایت‌های دولتی و برنامه‌های الزام‌آور، عامل اصلی فراگیر شدن فناوری‌های کم‌مصرف بوده است.به این ترتیب، ورود دولت به ماجرای کاهنده‌های آب نه یک انتخاب اختیاری، بلکه ضرورتی استراتژیک است. بحران آب امروز ایجاب می‌کند که از ابزارهای ساده اما اثربخش استفاده شود. اجرای این دو سیاست، حمایت از تولید و اجرای برنامه نصب سراسری، ترکیب قدرتمندی ایجاد می‌کند. از یک‌سو قیمت ابزارها کاهش می‌یابد و از سوی دیگر مردم به راحتی می‌توانند از آن‌ها بهره ببرند.در نتیجه، در مقیاس ملی شاهد کاهش قابل‌توجه در مصرف آب خواهیم بود؛ کاهشی که نه تنها بحران کم‌آبی را تعدیل می‌کند بلکه به کاهش مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های خانوار هم منجر می‌شود.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟