گزارش اختصاصی خبر ۲۴؛ رضا دهقانی،
دقیقاً در دومین سالگرد عملیات طوفان الاقصی، رژیم صهیونیستی موقتاً نسل کشی را متوقف کرد آنهم در قالب آتش بس یا به تعبیر برخی از سیاستمداران و رسانه ها پذیرش صلح. ۲ سال پیش بود که عملیات طوفان الاقصی کلید خورد، عملیاتی که توسط حماس علیه رژیم صهیونیستی اجرا شد و بیش از ۱۲۰۰ کشته و ۲۵۱ گروگان به جای گذاشت. این عملیات، که حماس آن را پاسخی به دههها اشغال، ساخت شهرکها و سرکوب میداند، نقطه عطفی در تاریخ مناقشه فلسطین-اسرائیل بود. این عملیات نه تنها ضربهای کاری به رژیم صهیونیستی وارد کرد، بلکه آرمان فلسطین را در سطح جهانی پیش برد.
ضربات نظامی و امنیتی به رژیم صهیونیستی
دو سال پس از عملیات ۷ اکتبر، رژیم صهیونیستی همچنان درگیر جنگی فرسایشی است که از غزه به سراسر غرب آسیا گسترش یافته. عملیات طوفان الاقصی که منجر به کشته شدن حدود ۱۲۰۰ اسرائیلی و گروگانگیری ۲۵۱ تن شد، شکست اطلاعاتی بزرگی برای این رژیم بود. تحلیلگران اسرائیلی مانند عاموس هارل در هاآرتص، این رویداد را «شکست اطلاعاتی» توصیف کردهاند که نشاندهنده ضعفهای ساختاری در سیستم دفاعی اسرائیل است.
به این ترتیب، شکست هفتم اکتبر به لحظهای برای شکلگیری پدیده جدید در اسرائیل تبدیل شد: مسئله دیگر صرفاً یک شکست نظامی نبود، بلکه بحران هویت و بقا بود. موجودیتی که زمانی به توانایی خود در بازدارندگی میبالید، اکنون همیشه در ترس از شگفتی بعدی زندگی میکند. در مقابل، مقاومت نشان داد که اراده و ایمان میتوانند حتی مستحکمترین دیوارها را بشکنند. میان ذهنی گرفتار در ترس و روحی که با اعتماد میجنگد، به نظر میرسد معادله درگیری پس از هفتم اکتبر وارد مرحلهای جدید شده است: مرحله سقوط افسانه و ظهور اراده.
از سوی دیگر در دو سال گذشته، ارتش اشغالگر بیش از ۶۶۰۰۰ فلسطینی را به شهادت رسانده و ۱۷۰۰۰۰ تن را زخمی کرده، اما این حملات هزینههای سنگینی برای خود اسرائیل داشته است. ارتش این رژیم هزاران نظامی خود را از دست داده و جنگ به لبنان، سوریه و یمن کشیده شده است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بارها از «پیروزی کامل» بر حماس سخن گفته، اما اعتراف کرده که «اسرائیل در جنگهای ابدی در خاورمیانه گیر افتاده است». تحلیلگر آمریکایی، توماس فریدمن در نیویورک تایمز، نوشته است: «عملیات ۷ اکتبر اسرائیل را تغییر داد و آن را به سمت جنگی بیپایان کشاند که امنیتش را تضعیف کرد».
علاوه بر تلفات انسانی، رژیم صهیونیستی با چالشهای لجستیکی عظیمی روبرو شده که ناشی از گستردگی و فرسایشی شدن جنگ است. علیرغم استفاده گسترده و بیرحمانه از نیروی هوایی، توپخانه و بمبهای سنگین برای نابودی غزه – که طبق گزارش نهادهای حقوق بشر به تمام معنا یک «نسلکشی» است، این عملیات پرهزینه و پیچیده شده و فشارهای بینالمللی بر رژیم صهیونیستی را افزایش داده است. ایلی لیک، تحلیلگر اسرائیلی-آمریکایی، اذعان کرده که «علیرغم پیروزیهای استراتژیک ادعایی، اسرائیل در دو سال گذشته ضعیفتر شده و مهاجرت معکوس شهرکنشینان افزایش یافته است». این ضربات نظامی نه تنها حماس را تضعیف نکرده، بلکه مقاومت را تقویت کرده و نشان داده که رژیم صهیونیستی آسیبپذیر است.
خسارات اقتصادی و اجتماعی به اسرائیل
اقتصاد اسرائیل در دو سال گذشته ضربهای شدید خورده و جنگ غزه منجر به رکود اقتصادی، کاهش سرمایهگذاری خارجی و افزایش بدهیها شده است. بر اساس گزارشهای کنگره آمریکا، اسرائیل پس از ۷ اکتبر با چالشهای اقتصادی روبرو شده که شامل کاهش گردشگری، اختلال در زنجیره تأمین و فرار سرمایه است. تحلیلگران اسرائیلی مانند یوسی ملمان، هشدار دادهاند که «جنگ دو ساله اقتصاد را نابود کرده و منجر به مهاجرت گسترده جوانان شده است».
از نظر اجتماعی، اسرائیل تکه پارهتر از همیشه است. اعتراضات داخلی علیه دولت نتانیاهو افزایش یافته و جامعه اسرائیلی با استرس پس از سانحه و افسردگی دست و پنجه نرم میکند. یک مقام اسرائیلی ناشناس در گزارش واشنگتن پست گفته است: «۷ اکتبر جامعه ما را شکست و دو سال بعد، هنوز در حال ترمیم هستیم.».
آرمان فلسطین ۲ سال پس از طوفانالاقصی
در دید کلی عملیات ۷ اکتبر آرمان فلسطین را به طور چشمگیری پیش برده و حمایت جهانی از فلسطین افزایش یافته: اعتراضات، کمپینهای بایکوت و جنبشهای دانشجویی در سراسر جهان، فلسطین را به «اصلیترین دغدغه فراسرزمینی» تبدیل کردهاند. نیویورک تایمز در گزارشی نوشته است: «پس از ۷ اکتبر، جهان برای فلسطین برخاست».
در این میان سیاستهای بینالمللی نیز تغییر کرده است؛ فشار بر اسرائیل برای توقف شهرکسازی افزایش یافته و بحثها در مورد دولت فلسطینی جدیتر شده است. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه سابق آمریکا، گفته بود: «۷ اکتبر چشمان جهان را به بحران انسانی غزه باز کرد و نیاز به راهحل دو دولتی را برجسته کرد».
از همه مهمتر، نهادهای حقوقی شروع به برخورد با اسرائیل بهعنوان موضوعی قابل پاسخگویی در سطح بینالمللی کردند، نه رژیمی معاف از پیگرد. در سال ۲۰۲۴، آفریقای جنوبی شکایتی را در دیوان بینالمللی دادگستری علیه اسرائیل مطرح کرد و آن را به ارتکاب نسلکشی در غزه متهم نمود. دیوان بینالمللی دادگستری تدابیر موقت صادر کرد و اسرائیل را موظف به جلوگیری از اقدامات نسلکشی کرد؛ حکمی تاریخی که مشروعیت جهانی ادعاها درباره جنایات اسرائیل را تقویت کرد. همزمان، دادگاه کیفری بینالمللی تحقیقات خود را علیه مقامات اسرائیلی، از جمله فرماندهان ارشد نظامی و سیاسی، به اتهام ارتکاب جرایم جنگی و جنایات علیه بشریت آغاز کرد.
این چالشهای حقوقی تصویر اسرائیل را بهعنوان رژیمی طردشده و در همان ردهای از نظامها که پیشتر به ارتکاب جرایم بینالمللی متهم شده بودند، تقویت کرد. برای بسیاری از کشورهای جنوب جهانی، فرار اسرائیل از مجازات به نمادی از استانداردهای دوگانه در نظام بینالملل تبدیل شد.
در سطح منطقهای عملیات طوفانالاقصی، عادیسازی روابط با اسرائیل را مختل و محور مقاومت را تقویت کرد. اسامه حمدان، مقام حماس، گفته است: ۷ اکتبر پیروزی قاطعی بود که ثابت کرد رژیم صهیونیستی آیندهای در منطقه ندارد. از دیدگاه مقاومت، این عملیات غزه را از زندان خارج کرد و جهان را تغییر داد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟