به گزارش خبر۲۴،در یکی دو روز اخیر، مناسبات اقتصادی و سیاسی ایران و تاجیکستان بار دیگر به محور توجه دیپلماتیک و اقتصادی تبدیل شده است. وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران، مدنی‌زاده، در حاشیه شرکت در مجمع بین‌المللی سرمایه‌گذاری تاجیکستان، با امام علی رحمان، رئیس‌جمهور این کشور، دیدار و گفت‌وگو کرد. این دیدار، علاوه بر تأکید بر روابط دیرینه و فرهنگی دو کشور، بر اهمیت مناسبات اقتصادی به‌ویژه در شرایط تحریم‌های بین‌المللی تأکید دارد.
مدنی‌زاده در این ملاقات، حامل پیام گرم و صمیمانه رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، به رئیس‌جمهور تاجیکستان بود و ضمن بیان آمادگی برای میزبانی وی در تهران، بر توسعه همکاری‌ها در همه زمینه‌ها تأکید کرد. وی روابط دو کشور را «برادرانه» خواند و تأکید کرد که توسعه این مناسبات در اولویت برنامه‌های دولت ایران قرار دارد.
یکی از محورهای کلیدی این دیدار، قدردانی از مواضع اصولی دولت تاجیکستان در محکومیت اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه ایران بود. وزیر اقتصاد ایران این موضع‌گیری را نشانه‌ای از درک عمیق از شرایط حساس منطقه و ضرورت حمایت از ثبات و امنیت پایدار دانست. در واقع، این حمایت سیاسی می‌تواند زمینه‌ساز تحکیم روابط اقتصادی و دور زدن محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها شود.
تحریم‌های بین‌المللی و فشارهای اقتصادی، از یک سو، چالش‌های جدی برای ایران ایجاد کرده‌اند و از سوی دیگر، فرصتی برای شناسایی مسیرهای جایگزین و تقویت روابط با کشورهای دوست و همسو فراهم آورده‌اند. دکتر مدنی‌زاده بر این نکته تأکید کرد که شرایط فعلی، فرصتی ویژه برای تعمیق همکاری‌ها با تاجیکستان است و پیشنهاد کرد که با تعریف سازوکارهای مالی و بانکی ویژه، استفاده از ارزهای ملی، تهاتر کالا و خدمات، و اجرای پروژه‌های مشترک، همکاری‌های دو کشور به دور از آثار تحریم‌ها گسترش یابد.
از منظر اقتصادی، ظرفیت‌های مشترک دو کشور قابل توجه است. دکتر مدنی‌زاده به فرصت‌های سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیرساختی اشاره کرد و گفت که شرکت‌های ایرانی آماده‌اند در حوزه‌هایی همچون طرح‌های عمرانی، نیروگاهی، راه‌سازی، مسکن و توسعه شهری در تاجیکستان حضور فعال داشته باشند. این حضور نه تنها موجب توسعه زیرساخت‌ها می‌شود، بلکه انتقال دانش فنی و فناوری مهندسی ایران به تاجیکستان را نیز تسهیل خواهد کرد.
در حوزه انرژی نیز چشم‌اندازهای همکاری گسترده است. وزیر اقتصاد ایران به پروژه‌های احداث نیروگاه‌های برق‌آبی، توسعه خطوط انتقال برق تاجیکستان–افغانستان–ایران و همچنین سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد. وی تأکید کرد که توسعه همکاری‌ها در این حوزه می‌تواند جایگاه دو کشور را در زنجیره تأمین انرژی منطقه‌ای تقویت کند و به کاهش وابستگی به منابع انرژی خارجی کمک نماید.
یکی دیگر از محورهای دیدار، تسهیل روابط بانکی و تجاری بود. ایجاد کانال‌های پرداخت مستقیم، استفاده از پول ملی و خطوط اعتباری متقابل می‌تواند نقش مهمی در کاهش تأثیر تحریم‌ها داشته باشد و جریان تجارت را روان‌تر کند. وزیر اقتصاد ایران همچنین از آمادگی برای ایجاد پارک علم و فناوری مشترک، توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و دیجیتالی‌سازی اقتصاد با تاجیکستان خبر داد که این اقدامات می‌تواند بستری برای نوآوری و رشد اقتصادی در دو کشور فراهم آورد.
موضوع حل و فصل مطالبات مالی و بانکی نیز در دستور کار قرار گرفت. مدنی‌زاده از دستور و مساعدت رئیس‌جمهور تاجیکستان در خصوص پروژه سنگ توده ۲ قدردانی کرد و خواستار تسهیل در حل و فصل مطالبات بانک‌های ایرانی از بانک‌های تاجیکی شد. وی پیشنهاد کرد نمایندگان مشخصی از هر دو کشور تعیین شوند تا مسائل باقی‌مانده را بررسی و راهکارهای عملیاتی ارائه کنند.
به نظر کارشناسان، این گونه اقدامات می‌تواند به کاهش اثر تحریم‌ها و ایجاد کانال‌های جایگزین در مناسبات مالی کمک کند. علاوه بر این، حضور فعال شرکت‌های فنی و مهندسی ایرانی در تاجیکستان، فرصت انتقال دانش فنی و توسعه همکاری‌های بلندمدت در حوزه‌های مختلف مهندسی و فناوری را فراهم می‌آورد.
روابط ایران و تاجیکستان، در حوزه‌های اقتصادی و تجاری، تنها به پروژه‌های زیرساختی محدود نمی‌شود. همکاری در حوزه‌های دارو، کشاورزی و خدمات فنی و مهندسی می‌تواند جایگاه دو کشور در زنجیره تأمین منطقه‌ای را ارتقا دهد و نقش مهمی در هم‌افزایی ظرفیت‌ها ایفا کند. به این ترتیب، مناسبات دوجانبه نه تنها به نفع دو کشور است، بلکه می‌تواند ثبات و توسعه اقتصادی در منطقه را نیز تقویت کند.
در پایان این دیدار، مدنی‌زاده بار دیگر از مهمان‌نوازی گرم رئیس‌جمهور و دولت تاجیکستان قدردانی کرد و با اشاره به آمادگی ایران برای میزبانی رئیس‌جمهور تاجیکستان در تهران، بر اهمیت گفت‌وگوهای سازنده و مؤثر برای تدوین برنامه‌های بلندمدت همکاری تأکید نمود. این دیدار، نمونه‌ای از تلاش‌های دیپلماتیک ایران برای کاهش اثر تحریم‌ها از طریق تقویت مناسبات اقتصادی و سیاسی با کشورهای دوست و همسو است.
به طور کلی، سفر اخیر وزیر اقتصاد ایران به تاجیکستان و دیدار با رئیس‌جمهور این کشور، نمادی از تلاش ایران برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و فنی در شرایط فشارهای بین‌المللی و تحریم‌هاست. این سفر نشان داد که تهران و دوشنبه، با همگرایی سیاسی و اقتصادی، می‌توانند مدل مناسبی برای همکاری‌های منطقه‌ای ارائه دهند که نه تنها محدود به تجارت و سرمایه‌گذاری، بلکه شامل فناوری، انرژی و توسعه زیرساخت‌ها نیز می‌شود.
گسترش روابط اقتصادی ایران و تاجیکستان، به ویژه با استفاده از سازوکارهای مالی ویژه و تهاتر کالا و خدمات، می‌تواند نمونه‌ای عملی از مقابله هوشمندانه با تحریم‌ها باشد و ظرفیت‌های بالقوه دو کشور را در جهت توسعه پایدار و ارتقای جایگاه اقتصادی منطقه‌ای بالفعل کند.
تحلیل مناسبات ایران و تاجیکستان در شرایط تحریم
سفر وزیر اقتصاد ایران به تاجیکستان و دیدار با رئیس‌جمهور این کشور، بیش از آنکه یک رویداد دیپلماتیک ساده باشد، نمادی از استراتژی ایران برای مقابله با محدودیت‌های بین‌المللی و تحریم‌هاست. ایران در شرایط فشار اقتصادی، به دنبال یافتن مسیرهای جایگزین برای جریان تجارت و سرمایه‌گذاری است و تاجیکستان با موقعیت جغرافیایی و تمایل به توسعه اقتصادی، شریک مناسبی برای تحقق این هدف محسوب می‌شود. استفاده از سازوکارهای مالی ویژه، تهاتر کالا و بهره‌گیری از ارزهای ملی، نمونه‌ای عملی از این رویکرد است.
همگرایی سیاسی و اقتصادی؛ پایه‌ای برای توسعه پایدار
قدردانی ایران از مواضع سیاسی تاجیکستان در محکومیت اقدامات خصمانه رژیم صهیونیستی و آمریکا، نشان‌دهنده اهمیت همگرایی سیاسی برای تقویت روابط اقتصادی است. در واقع، ثبات و اعتماد سیاسی بین دو کشور می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای توسعه پایدار همکاری‌های اقتصادی عمل کند. این همگرایی به شرکت‌های ایرانی امکان می‌دهد با امنیت و برنامه‌ریزی بلندمدت، پروژه‌های عمرانی، نیروگاهی و زیرساختی را در تاجیکستان اجرا کنند.
انتقال دانش فنی و افزایش جایگاه منطقه‌ای
یکی از دستاوردهای مهم توسعه همکاری‌های ایران و تاجیکستان، انتقال فناوری و دانش مهندسی به منطقه است. حضور فعال شرکت‌های فنی و مهندسی ایرانی در پروژه‌های بزرگ، علاوه بر ارتقای زیرساخت‌ها، موجب ایجاد ظرفیت‌های جدید برای زنجیره تأمین منطقه‌ای در حوزه انرژی، دارو، کشاورزی و خدمات فنی می‌شود. این روند می‌تواند جایگاه اقتصادی دو کشور را در سطح منطقه ارتقا دهد و زمینه همکاری‌های گسترده‌تر در آینده را فراهم کند.
همکاری‌های مالی و بانکی؛ ابزار مقابله با تحریم‌ها
تسهیل روابط بانکی و ایجاد کانال‌های پرداخت مستقیم، استفاده از ارز ملی و خطوط اعتباری متقابل، نقش مهمی در کاهش اثر تحریم‌ها ایفا می‌کند. ایران با بهره‌گیری از این سازوکارها می‌تواند جریان تجارت با تاجیکستان را روان‌تر کرده و وابستگی خود به شبکه‌های مالی بین‌المللی تحت فشار را کاهش دهد. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد هوشمندانه ایران برای مدیریت چالش‌های تحریمی است.
چشم‌انداز همکاری‌های بلندمدت و پایدار
گسترش همکاری‌های علمی، فناوری و دیجیتال بین دو کشور، از جمله ایجاد پارک علم و فناوری مشترک و توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، نشان‌دهنده نگاه بلندمدت تهران و دوشنبه به توسعه پایدار است. این رویکرد، علاوه بر منافع اقتصادی، می‌تواند سطح تعاملات فرهنگی و فناورانه را نیز تقویت کند و نمونه‌ای از همکاری منطقه‌ای مبتنی بر توانمندی‌های داخلی و ظرفیت‌های مشترک ارائه دهد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟