گزارش اختصاصی خبر ۲۴؛ بر اساس آخرین برآوردها، حدود سه میلیون جوان ایرانی در سنین فعال، از چرخه آموزش، اشتغال و مهارت خارج شده‌اند؛ وضعیتی که پیامدهای عمیق اقتصادی و اجتماعی در پی دارد و بی‌توجهی به آن می‌تواند موتور توسعه کشور را کند کند.
خروج سرمایه انسانی از چرخه تولید
جوانان نیت نه تنها بیکار نیستند، بلکه به طور کامل از فرایند آموزش و مهارت‌آموزی نیز خارج شده‌اند. این گروه از نیروی بالقوه کشور، موتور محرک رشد و بهره‌وری اقتصادی، عملاً از چرخه تولید حذف شده‌اند. کاهش بهره‌وری و افت تولید ناخالص داخلی از جمله پیامدهای مستقیم این وضعیت است؛ چرا که سرمایه انسانی، پایه هر توسعه پایدار اقتصادی است و فقدان آن ساختار رشد کشور را تحت فشار قرار می‌دهد.
تحلیل کارشناسان نشان می‌دهد که نیت‌ها صرفاً یک مسئله اجتماعی نیستند؛ بلکه یک بحران اقتصادی و راهبردی محسوب می‌شوند. سرمایه انسانی از دست رفته، نه تنها کاهش تولید را رقم می‌زند، بلکه توان رقابت ملی و ظرفیت نوآوری در بازارهای داخلی و خارجی را نیز محدود می‌کند.
ابعاد اجتماعی و تهدید انسجام ملی
فراتر از اقتصاد، افزایش نیت‌ها می‌تواند پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای ایجاد کند. بخش بزرگی از جوانان در سنین بلوغ اقتصادی و اجتماعی قرار دارند و خروج آن‌ها از نظام آموزش و اشتغال، خطر افزایش نابرابری، گسست اجتماعی و کاهش مشارکت مدنی را به دنبال دارد. از نگاه راهبردی، جامعه‌ای که بخش عمده‌ای از نسل جوان خود را از چرخه فعالیت‌های مولد کنار می‌گذارد، با تهدیدی جدی در زمینه انسجام و تاب‌آوری اجتماعی مواجه می‌شود.
ضرورت اقدامات ساختاری و راهبردی
برای مقابله با این بحران، اقدامات مقطعی کافی نیست. اولین گام، شناسایی دقیق علل شکل‌گیری پدیده نیت در ایران است. آیا نظام آموزشی پاسخگوی نیازهای بازار کار است؟ آیا فرصت‌های مهارت‌آموزی و شغلی به اندازه کافی وجود دارد؟ پاسخ به این پرسش‌ها زمینه‌ساز طراحی راهبردهای بلندمدت خواهد بود.
کارشناسان توصیه می‌کنند که پیوند واقعی آموزش با نیازهای بازار کار، توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و ایجاد مشوق‌های اقتصادی برای بنگاه‌ها از جمله راهکارهای کلیدی است. مشاوره تحصیلی و شغلی نیز می‌تواند مسیرهای مناسبی برای هدایت جوانان به سمت اشتغال و مهارت‌آموزی فراهم کند.
پیامد عدم اقدام
اگر از امروز برای بازگرداندن جوانان نیت برنامه‌ریزی راهبردی انجام نشود، کشور با بحران نیروی انسانی مواجه خواهد شد. کاهش بهره‌وری، افت تولید ناخالص داخلی و محدود شدن ظرفیت رشد اقتصادی تنها بخشی از پیامدهاست. از منظر امنیت و توسعه ملی، نادیده گرفتن سرمایه انسانی، به معنای دست دادن با فرصت‌های آینده و تقویت وابستگی به منابع محدود خارجی خواهد بود.
جمع‌بندی
جوانان نیت، یک هشدار برای سیاست‌گذاران اقتصادی و اجتماعی هستند. بازگرداندن آن‌ها به چرخه آموزش و اشتغال، نه یک پروژه کوتاه‌مدت بلکه یک اولویت راهبردی ملی است. ایجاد زیرساخت‌های آموزشی و شغلی، توسعه مشوق‌های اقتصادی و تقویت هماهنگی میان آموزش و بازار کار، تنها مسیر جلوگیری از بحران آینده است. توجه به این موضوع، سرمایه انسانی کشور را احیا و موتور توسعه را دوباره فعال خواهد کرد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟