گزارش اختصاصی خبر ۲۴؛ این برنامه بخشی از یک پروژه کلان‌تر برای مهار قدرت ژئوپلیتیکی ایران در سطح منطقه‌ای و جهانی است. حذف ایران از کریدورهای اصلی نه‌تنها تبعات اقتصادی، بلکه پیامدهای امنیتی و سیاسی در پی خواهد داشت.
۱. برنامه دشمن:
راهبرد غرب مبتنی بر دو محور هم‌زمان است:
نخست، «ساخت مسیرهای موازی و جایگزین» در قالب طرح‌هایی چون «کریدور هند–اروپا از مسیر خلیج فارس تا مدیترانه» و «کریدور زنگزور» با هدف دور زدن خاک ایران.
دوم، «ایجاد وابستگی اقتصادی منطقه به مسیرهای کنترل‌شده توسط غرب و متحدانش» تا کشورهای منطقه به‌صورت طبیعی از تعامل با ایران بازبمانند.
هدف نهایی، کاهش نقش ایران در تجارت جهانی، تضعیف پیوندهای اقتصادی با شرق و جنوب، و در نهایت محدودسازی نفوذ ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی در چهارراه انرژی و تجارت جهان است.
۲. اهداف راهبردی این برنامه:
– مهار نقش ایران در اتصال سه قاره و قطع پیوند ژئواکونومیک شرق و غرب از مسیر ایران.
– افزایش فشار اقتصادی غیرتحریمی از طریق انزوای ترانزیتی.
– تضعیف بنیه سیاسی و امنیتی ایران با کاهش تعاملات اقتصادی با همسایگان.
– بازتعریف نقشه قدرت در آسیای غربی به نفع ترکیه، آذربایجان و امارات تحت هدایت غرب.
۳. وضعیت فعلی ایران:
ایران از لحاظ جغرافیایی در موقعیتی استثنایی میان سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا قرار دارد، اما در سال‌های اخیر سهم خود را از شبکه‌های بین‌المللی ترانزیت از دست داده است.
تعلل در توسعه بنادر جنوبی، عدم پیوند مؤثر میان حمل‌ونقل ریلی و دریایی، و تمرکز صرف بر کریدور شمال–جنوب موجب شده ظرفیت‌های شرق–غرب مغفول بمانند.
۴. تحلیل ژئوپلیتیکی:
تجربه کشورهایی مانند چین و هند نشان می‌دهد توسعه از «دریا به خشکی» صورت می‌گیرد، نه برعکس. ایران اگر همچنان در سیاست‌گذاری خود نگاه «ساحل‌محور» داشته باشد، از رقابت آینده حذف می‌شود.
در عوض، بازتعریف راهبرد ملی توسعه بر پایه سواحل جنوبی و بهره‌گیری از مزیت ژئوپلیتیکی خلیج فارس و دریای عمان می‌تواند ایران را به هاب اصلی ترانزیت منطقه بدل کند.
۵. پیشنهاد راهبردی:
۱. بازتعریف سیاست ملی توسعه از دریا به ساحل: تمرکز بر بنادر چابهار، جاسک و بندرعباس به‌عنوان موتورهای پیشران اقتصاد ملی.
۲. توسعه متوازن دو کریدور شمال–جنوب و شرق–غرب: با هدف اتصال هم‌زمان به هند، روسیه، چین و اروپا.
۳. ایجاد دیپلماسی فعال ترانزیتی: پیوند منافع اقتصادی ایران با همسایگان و شرکای شرقی برای کاهش اثر تحریم و افزایش وابستگی متقابل.
۴. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های حمل‌ونقل و لجستیک هوشمند: به‌ویژه در حوزه بنادر، خطوط ریلی و مدیریت بار.
۵. افزایش هماهنگی نهادی: میان وزارت راه، نفت، صمت و دستگاه دیپلماسی برای ایجاد نقشه ملی ترانزیت.
۶. جمع‌بندی:
نبرد آینده بر سر مسیرهای تجاری است، نه صرفاً منابع انرژی. غرب می‌کوشد ایران را از این رقابت حذف کند تا سلطه ژئوپلیتیکی خود را حفظ کند. پاسخ ایران باید راهبردی، دریا‌محور و چابک باشد.
هر روز تأخیر در تصمیم‌سازی به معنای کاهش سهم ایران از آینده اقتصاد جهانی است.
آینده اقتصادی و ژئوپلیتیکی ایران نه در منابع زیرزمینی، بلکه در بهره‌گیری هوشمندانه از موقعیت دریایی و ترانزیتی آن رقم خواهد خورد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟