گزارش اختصاصی خبر ۲۴؛ ایشان با مثال‌هایی از پروژه‌های غیرمولد و املاک انباشته توسط بانک‌ها، تأکید کردند که بانک‌ها به‌جای حمایت از تولید و اشتغال، منابع مالی را در دارایی‌های غیرمولد قفل می‌کنند. این هشدار، امروز با مرور پرونده‌هایی نظیر بانک آینده و پروژه ایران‌مال به معنای واقعی تحقق یافته است.
بنگاه‌داری بانک‌ها؛ خروج از مأموریت اصلی
بانک‌ها باید نقش تسهیل‌کننده تولید و پشتیبان صنایع مولد را ایفا کنند، اما بخش قابل‌توجهی از بانک‌های کشور در سال‌های اخیر به سرمایه‌گذاری در املاک، برج‌سازی و مالکیت شرکت‌های ساختمانی روی آورده‌اند. این تغییر مسیر، بانک‌ها را از مأموریت اصلی خود خارج کرده و آنها را به بازیگران بزرگ بازار مسکن تبدیل کرده است.
آمار تکان‌دهنده؛ ۳۷ میلیون مترمربع ملک و هزار همت دارایی منجمد
منان رئیسی، نماینده مجلس، در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرد که ۱۷ بانک کشور بیش از ۷۵ شرکت انبوه‌ساز در اختیار دارند و نزدیک به ۳۷ میلیون مترمربع زمین و مسکن تحت مالکیتشان است که عمدتاً به بازار عرضه نشده‌اند. ارزش تقریبی این دارایی‌ها بیش از هزار همت (۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان) برآورد می‌شود. این دارایی‌های منجمد، نه‌تنها نقدینگی را محدود کرده، بلکه روند رونق تولید و سرمایه‌گذاری مولد را نیز مختل کرده است.
ایران‌مال؛ نماد بنگاه‌داری افسارگسیخته
نمونه بارز این روند، پروژه ایران‌مال است؛ یک مرکز تجاری ـ تفریحی عظیم که با سرمایه‌گذاری مستقیم بانک آینده شکل گرفت. کارشناسان اقتصادی بارها هشدار داده‌اند که ورود بانک به چنین پروژه‌های تجاری عظیم،خلاف مأموریت بانکی و عامل قفل شدن منابع مالی است. این پروژه بخش عمده دارایی‌های بانک آینده را منجمد کرد و یکی از عوامل اصلی ناترازی و ورشکستگی تدریجی این بانک شد.
پیامدهای راهبردی؛ ناترازی، زیان انباشته و بدهی سنگین
پرونده بانک آینده نشان داد که بنگاه‌داری نه‌تنها سودآور نیست، بلکه زیانبار است. این بانک با ۵۴۰ همت زیان انباشته و ۵۰۰ همت بدهی به بانک مرکزی مواجه شد، در حالی که منابع آن در پروژه‌های غیرمولد مانند ایران‌مال قفل شده بود. این تجربه فراتر از یک بحران اقتصادی، درس راهبردی برای نظام بانکی کشور محسوب می‌شود.
اثرات فرامتنی؛ رکود مسکن و بحران نقدینگی
بنگاه‌داری بانک‌ها موجب رکود در بازار مسکن، افزایش خانه‌های خالی و کاهش نقدشوندگی دارایی‌های بانکی شده است. این روند پیامدهای فرامتنی نیز دارد: اعتماد عمومی به بانک‌ها کاهش یافته و نقش آنها در هدایت جریان سرمایه به سمت اقتصاد مولد به خطر افتاده است. به عبارت دیگر، بانک‌ها نه‌تنها از مسیر اصلی خود خارج شده‌اند، بلکه به عامل بحران در نظام پولی و بخش مسکن تبدیل شده‌اند.
درس راهبردی؛ بازگشت به مأموریت اصلی بانک‌ها
هشدار رهبر انقلاب در سال ۱۳۹۷ امروز معنای عینی یافته است. بانک‌ها باید منابع خود را به سمت حمایت از صنایع مولد، کارآفرینی و تولید ثروت واقعی هدایت کنند و از سودآوری کوتاه‌مدت در پروژه‌های غیرمولد فاصله بگیرند. تجربه بانک آینده و پروژه ایران‌مال باید هشداری جدی برای دیگر بانک‌های خصوصی باشد و درس ماندگار در مسیر اصلاح نظام بانکی کشور تلقی شود.
در مجموع باید گفت، نظام بانکی سالم ستون فقرات اقتصاد مقاوم است؛ اما ادامه بنگاه‌داری، این ستون را در حال فرسایش قرار داده است. تنها بازگشت بانک‌ها به مأموریت اصلی و حمایت از تولید ملی می‌تواند از بحران‌های مشابه پیشگیری کند و اقتصاد کشور را به مسیر رشد پایدار و مولد بازگرداند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟