گزارش اختصاصی خبر۲۴،سعید همتی.
«ما هنور آمادگی داریم بر اساس منافع متقابل وارد مذاکره شویم. فرمولی که سال ۲۰۱۵ به کار گرفته شد، هنوز هم می تواند به کار گرفته شود» این بخشی از سخنان عباس عراقچی در گفتگو با شبکه خبری الجزیره است. بعد از گذشت بیش از ۱۳۰ روز از پایان جنگ ۱۲ روزه امریکا- اسرائیل علیه ایران این چندمین باری است که وزیر خارجه کشورمان از تریبون های مختلف از اعلام آمادگی برای آغاز مذاکرات مجدد با طرف های غربی بویژه آمریکایی ها سخن به میان می آورد آنهم در شرایطی که مقامات غربی و در راس آنها دونالد ترامپ با ادبیات مختلف تاکید می کنند که عملاً علاقه ای به آغاز مذاکرات با طرف ایرانی ندارند.
چو نباشد از آن سو کِشش چه سود کشیدن؟
به عنوان نمونه ترامپ تنها چند روز پس از حمله مستقیم به تاسیسات هسته ای کشورمان در شبکه اجتماعی خود (تروث) نوشت: «به آن سناتور دموکرات قلابی، کریس کونز، بگویید که من برخلاف اوباما هیچ چیزی به ایران نمی‌دهم. اوباما میلیاردها دلار به آنها پرداخت کرد در قالب آن توافق احمقانه‌ی «برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)» برای رسیدن به سلاح هسته‌ای (که حالا منقضی هم شده است!). من حتی با آنها صحبت هم نمی‌کنم، چون ما کاملاً تأسیسات هسته‌ای‌شان را نابود کرده‌ایم.»
«باربارا لیف» دستیار وزیر خارجه سابق آمریکا در مقاله‌ای در موسسه مطالعات خاورمیانه دانشگاه ملی سنگاپور به بررسی نقش قدرت‌های بزرگ در خاورمیانه پرداخته و در بخشی از آن با تاکید بر این مسئله که ترامپ دیگر نیازی به مذاکره با ایران نمی‌بیند و مهار ایران به اسرائیل واگذار شده است، بیان می کند : «آغاز جنگ ۱۲ روزه، یک پایان شوکه‌کننده برای خلیج فارس بود در حالی که تنها یک ماه قبل، ترامپ با موفقیت از ریاض، دوحه و ابوظبی بازدید کرده بود. اقتصاد‌هایی که در میانه جهشی ناشی از ثروت انرژی برای تنوع‌بخشی — از طریق گردشگری، تجارت، حمل و نقل و مرز جدید هوش مصنوعی — قرار دارند، نیازمند ثبات و امنیت هستند. چشم‌انداز درگیری بی‌پایان میان اسرائیل و ایران به‌تنهایی — بدون تأثیر بازدارنده واشنگتن یا پکن — آینده‌ای هراس‌انگیز ترسیم می‌کند.»
اصرار بر یک اشتباه تاریخی
وزیر امور خارجه کشورمان بدون توجه به موضع جدی و روشن رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه الجزیره مبنی بر موضع شما در ارتباط با مذاکره با آمریکا چیست؟ برای چندمین بار طی هفته های اخیر از علاقه وافر به مذاکره می گوید: « موضع ما خیلی ر وشن است و همیشه هم همین موضع را داشته ایم؛ ما در خصوص صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خودمان اطمینان داریم و در این مورد حاضریم با هر کشوری مذاکره کنیم که این اطمینان را نشان دهیم. اگر سوال یا نگرانی وجود دارد، در قالب مذاکره و رسیدن به راه حل اطمینان بخش این نگرانی‌ها را برطرف کنیم. همان کاری که ما در توافق ۲۰۱۵ انجام دادیم.» وی در ادامه مطرح می کند: « در آن زمان ایران و پنج کشور عضو شورای امنیت به علاوه آلمان از توافقی که انجام شد، خیلی راضی بودند. در آن توافق ما قبول کردیم اقدامات اطمینان بخش نسبت به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود را انجام دهیم و در مقابل تحریم‌ها نیز برداشته شوند. در آن زمان همه دنیا این توافق را جشن گرفتند، آمریکا و سه کشور اروپایی و همه دنیا کاملاً راضی بودند. اما توافق را چه کسی بهم زد؟ آمریکا بهم زد، آن هم بدون هیچ دلیلی. الان هم ما برای مذاکرات عادلانه و از موضع برابر و بر اساس قاعده برد-برد و منافع متقابل کاملاً آماده ایم.»
اصرار و پافشاری دولت بویژه عباس عراقچی به مذاکرات مجدد با ایالات متحده آمریکا در حالی است که آمریکا و اسرائیل بدون هیچ منطق حقوقی و عقلانی به کشورمان حمله کردند و بیش از ۱۰۰۰ نفر از مردم مظلوم ایران را به شهادت رساندند و حال آنکه بدون هیچ گونه درخواست خسارت و جبران مافات این حملات، بار دیگر دست نیاز به سمت آمریکایی ها دراز می شود که نشان می دهد، احساسی گری جای عقلانیت و خردورزی را تا حدودی پر کرده است.
اصرار روی گزاره مذاکره آنهم بعد از حمله به تمامیت ارضی آیا نمایانگر این مسئله نیست که مقامات دستگاه سیاست خارجه اساساً توجهی به آثار و آفت های مالی و معنوی ناشی از جنگ نداشته و تنها به یک هدف حزبی و جریانی می اندیشند؟ آیا به معنای پشت کردن به منافع ملی نیست؟ و آیا پافشاری های مستمر بر مذاکره دستگاه محاسبه سنجش آمریکایی ها را به این نتیجه نمی رساند که ایران بدلیل آنکه در موضع ضعف و ناتوانی قرار دارد اینگونه به مذاکره دل بسته است و شکل گیری چنین تفکری در آمریکایی ها نمی تواند حملات مجدد به ایران را مقدمه سازی کند؟
تجربه تلخ مذاکرات هزینه ساز ۱۰ ساله
براستی اگر مذاکره با امریکایی ها مناسب بود چرا با سه سال مذاکرات فشرده در مورد برنامه هسته ای کشورمان که به برجام ختم شد، به گفته ولی الله سیف رئیس وقت بانک مرکزی کشور در دولت حسن روحانی، تقریباً هیچ چیز از برجام عاید کشور نشد؟ چرا مذاکرات برجامی نتوانست از حمله نظامی به کشور جلوگیری کند، تحریم ها اولیه ثانویه آمریکا و تحریم های اتحادیه اروپا و ۶ قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل را لغو کند؟ چرا نتوانست روابط مالی و تجاری ایران بار سایر کشورها را به حالت عادی رهنمون کند و مشکلات اقتصادی و معشتی مردم را مرتفع نکرد؟
به نظر می رسد پافشاری بلاجهت وزیر خارجه کشورمان برگرفته از یک الگوی ثابت جریانی است که به هر شکل ممکن تلاش می کند ایران را در ریل مذاکره و امتیازدهی به غرب همچنان نگه دارد و فاصله گرفتن از ریل مذاکره به سمت عقلانیت توام با پافشاری بر منافع ملی، اولویت ها و اهداف آن جریان را با خطرات ناپایدار مواجه می سازد.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟