به گزارش خبر ۲۴ سیدمحمد بحرینیان طی یادداشتی نوشت:
تأکید بر این نکته ضروری است که کلید اصلی حل بحران آب در کشور ما نه صرفاً در یافتن منابع و محل تامین جدید، بلکه در حفظ منابع و مدیریت مصرف نهفته است. امروز، زمانی که حجم مخازن سدهای کشور در شرایط نگران کننده‌ای قرار دارد، تمرکز صرف بر ساخت سدهای جدید یا انتقال آب، راهکار کاملی نیست.
در سال آبی جاری، گزارش‌های رسمی حاکی از آن است که میانگین پرشدگی سدهای ایران در بسیاری مناطق به زیر ۴۰ درصد کاهش یافته و از مجموع ظرفیت مخازن، بیش از ۶۰ درصد خالی بوده‌اند. برای نمونه، سد لار در استان تهران تنها حدود ۶ درصد از ظرفیت خود را در اختیار دارد. این وضعیت نشان می دهد که صرفاً توسعه ظرفیت تأمین آب نمی‌تواند پاسخگوی چالش عمیق کم‌آبی در کشور باشد.
به بیان روشن‌تر، دو چالش جدی پیش روی ما قرار دارد: اول، کاهش ورودی آب به مخازن و در نتیجه خالی شدن سدها؛ دوم، مصرف ناپایدار و بی‌رویه منابع موجود. در بخش نخست، با کاهش بارش‌ها، کاهش پوشش برفی، افزایش تبخیر و نیز استفاده نامناسب از ذخیره‌سازی سدها مواجه‌ایم. در بخش دوم، مطالعات موجود یکی از محورهای مهم را به «مدیریت مصرف آب» اختصاص داده‌اند؛ به عنوان مثال شواهدی وجود دارد که در برخی بازه های زمانی، اعمال راهکارهای مدیریت مصرف توانسته است تا
۱۹ درصد مصرف آب را کاهش دهد.
بنابراین، ضرورت دارد رویکردی بازتعریف شود که محور آن «مصرف هوشمندانه، بهره‌وری بالا، اولویت حفظ منابع» باشد. در این رویکرد، پیشنهاداتی می‌توان مطرح کرد:
اصلاح الگوی مصرف در بخش کشاورزی و شهری؛ در ایران، بخش کشاورزی بخش عمده‌ای از مصرف آب را به خود اختصاص داده است و بازدهی پایین دارد. لذا افزایش بهره‌وری آبیاری، استفاده از سامانه‌های نوین آبیاری هوشمند و کاهش هدررفت ضروری است.
بازنگری در الگوی توسعه متکی بر آب سطحی و زیرزمینی؛ ساخت سدهای بزرگ یا انتقال آب تنها زمانی موجه است که با برنامه‌ریزی بلندمدت همراه شود، نه اینکه به‌عنوان پاسخ سریع و صرف دیده شود.
تغییر نگرش عمومی به مصرف آب؛ ترویج فرهنگ صرفه‌جویی، اطلاع‌رسانی شفاف درباره وضعیت منابع، مشارکت شهروندان، به‌ویژه در استان‌ها و شهرهایی که با کمبود شدید روبه رو هستند.
تقویت سامانه‌های پایش و مدیریت منابع آب؛ برای نمونه، پایش مستمر ذخیره سدها، اطلاع‌رسانی عمومی و اتخاذ تصمیمات پیشگیرانه قبل از رسیدن به نقطه بحران.
در وضعیت امروز ایران، که بخشی از ظرفیت سدها خالی و چشم‌انداز بارش‌ها نامطمئن است، ادامه روال گذشته یعنی افزایش مصرف تا دیر نشده، دیگر ممکن نیست. چالش آب، چالشی اقتصادی، اجتماعی و امنیتی است. منابع آب تجدیدپذیر نیستند؛ هر قطره‌ای که به هدر رود، ممکن است قابل بازگردانی نباشد.
پس امروز وقت آن است که سیاست‌گذاران و مدیران ارشد کشور، همراه با رسانه‌ها و مردم، به این واقعیت اذعان کنند که «افزایش بی‌رویه عرضه» پاسخ نهایی نیست؛ ما باید حفظ منابع موجود و مدیریت مصرف را در رده نخست برنامه‌ها قرار دهیم. اگر امروز به این بیندیشیم که چگونه می‌توان آب را هوشمندانه مصرف کرد، فردا دیر نخواهد بود — اما اگر فراموش کنیم، ممکن است فردا دیگر انتخابی نداشته باشیم.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟