به گزارش متادخت، از آغاز پیدایش هوش مصنوعی، این سخن مکرر بین اندیشمندان شنیده میشد که این فناوری نوین، انقلابی بزرگ در عرصههای مختلف حیات انسانی را به دنبال خواهد داشت و علاوهبر استفاده پژوهشی و علمی، در زندگی روزمره انسانی نیز به یک ابزار کاربردی و تأثیرگذار تبدیل میگردد.
در دهه ۱۹۵۰ هوش مصنوعی که پیشران توسعهی فناوری به حساب میآمد، به عنوان رشته دانشگاهی تأسیس گردید. از سوی دیگر هوش مصنوعی رشته جدیدی است که در میان نظریهپردازان تعریف مشخص و واحدی از آن ارائه نگردیدهاست.
جنسیت و هوش مصنوعی
اصطلاح هوش مصنوعی غالباً به پروژه توسعه سیستمهایی که دارای مشخصه فرآیندهای فکری انسانها، مانند توانایی استدلال، کشف معنا، تعمیم و یا یادگیری از تجربیات گذشته است، اطلاق میگردد. هوش مصنوعی یکی از ابعاد بسیار مهم در عملکرد سازمانها، افراد و فرآیندهای کاری است که علیرغم آنکه پدیده جدیدی محسوب میشود لکن به سرعت در حال گسترش در ابعاد مختلف کارکردی و نیازهای مرتبط با انسانها، سازمانها و جوامع خواهد بود.
مباحث متعددی در خصوص پتانسیلهای این انقلاب تکنولوژیکی جدید برای گسترش توسعهی اقتصاد، فرهنگ و پیشرفت بشری در میان حوزه نخبگانی و حتی اجتماع عمومی مطرح است. از جمله حوزههای مورد گفتگو و چالشبرانگیز، ظرفیتهای هوش مصنوعی برای جنسیت و ارتقاء وضعیت بانوان است. آموزش، اشتغال، حقوق و سلامت زنان از بسترهای مهم تأثیرگذاری هوش مصنوعی و کارکرد آن برای ارتقاء موقعیت آنان است.
سلامت جسم و روان زنان در هوش مصنوعی
حق سلامت از حقوق بنیادین بشر به حساب میآید که این بازیگر اصلی انقلاب صنعتی چهارم، نقش مهمی در آن ایفا کرده و در بخشهای گوناگون همچون مراقبتهای بهداشتی، جراحی و رادیولوژی کاربرد دارد. به عنوان نمونه در امر سلامت زنان، نقش این فناوری نوین در روشهای جراحی است که بر اساس نتایج برخی از پژوهشها باعث افزایش دقت جراحی، بهبود نتایج بیماری و تسهیل رویکردهای درمانی زنان میگردد.
یکی دیگر از حوزههای عملکرد هوش مصنوعی، مراقبتهای بهداشت روانی است. باتوجه به نقشهای جنسیتی(همسری، مادری و خانهداری) گوناگونی که زنان در خانواده دارند، طبیعی است که با چالشهای روانی از جمله استرس، اضطراب، فشار نقشی، افسردگی و… مواجه باشند و نیازمند باراندازی که عمیقترین و شخصیترین احساسات درونی خویش را با او مطرح کنند و برای مقابله با این احساسات از وی مشورت گرفته و استراتژیهای کنترل هیجانات را آموزش ببینند.
اگرچه در چنین مواردی مراجعه به مشاور و روان درمان پیشنهاد میشود اما به دلایلی مانند نگرانی از حفظ حریم خصوصی و فاش شدن نقاط تاریک زندگی، قضاوت شدن و برچسب خوردن، غالب زنان با درونریزی این مسائل و احساسات و عدم مراجعه به متخصص، مسأله را حادتر میکنند.
اما با به کارگیری «رباتهای چت» که برای ارائه خدمات سلامت روان طراحی شدهاند، علاوه بر مزیت بینظیر «عدم وجود ننگ» هنگام بیان احساسات درونی، دسترسی سریع و مداوم و کاهش هزینه به ویژه با توجه به محدویتهای جنسیتی از امتیازات منحصر به فرد این فناوری پیشرفته به حساب میآید.
نسلی از چتباتهای درمانی هستند که پس از گفتگو با کاربر، با شخصیت وی مطابقت پیدا کرده و از مسیر متدها و تمرینهای گفتاری به کاربر کمک میکنند تا با شرایط مختلف سازگار شوند. مورد دیگر که با نیازهای احساسی و ارتباطی زنان به شدت هماهنگ است، چت باتی است که حمایت عاطفی روزانه از کاربر میکند و هر زمان که شخص دچار اضطراب شد و یا نیاز به صحبت کردن در مورد دغدغههای روزانهاش داشت، در کنار او خواهد بود.
آموزش زنان به کمک هوش مصنوعی
بکارگیری از ظرفیتهای اطلاعاتی و ارتباطی هوش مصنوعی در حوزهی آموزش زنان، یکی دیگر از قابلیتهای آن برای ارتقاء وضعیت آنان است. هوش مصنوعی در گام نخست نیازهای فرد را به طور هوشمند تشخیص داده و سپس درصدد پاسخگویی برمیآید. از مزیتهای مهم هوش مصنوعی، یادگیری انفرادی است که ظرفیت بسیار ویژهای برای زنان با توجه به اقتضائات و محدودیتهای جنسیتی آنان به حساب میآید.
با استفاده از رباتهای آموزگار در محیط خانه، این امکان رویایی برای زنان فراهم میگردد که علاوه بر کاهش هزینه و وقت، سرعت یادگیری و در دسترس بودن، به مسؤلیتها و نقشهای خانوادگی خویش با کمترین مؤونه۳ بپردازند. ازجمله مزیتهای تحقق اینگونه یادگیری شخصیسازی شده، محاسبه و درنظر گرفتن احساسات عاطفی متعلم است و اینکه در واقعیت امر به عدالت آموزشی نزدیک میگردیم.
در پایان آنکه اگرچه این غول تکنولوژیک جدید، تصویری امیدوارانه به آیندهای سرشار از رفاه و آسایش به بشر امروز ارائه میدهد و لکن به قول «سم آلتمن» مدیر عامل شرکت اپن ای آی که چت جی بی تی، محصول منحصر به فرد شرکت وی است، مردم به زمان احتیاج دارند تا با این تصور کنار بیایند که در آیندهای نه چندان دور، به اجبار باید با هوش نوین و توانمندی روبه رو شده و همزیستی نمایند که انقلابی شگرف در تمامی ساحتهای بشری ایجاد میکند.
از سوی دیگر این فناوری نیز به مانند تمام اختراعات نوین بشری به همان اندازه که میتواند مزیتهایی را برای جامعه بشری داشته باشد، معایب و آسیبهایی را به همراه دارد که در یادداشت تهدیدات هوش مصنوعی برای زنان به آنها اشاره کردهایم.
منبع: متادخت