پروژه جدید تل‌آویو در غزه؛ از مهار حماس تا مهندسی آشوب داخلی

گزارش اختصاصی خبر ۲۴؛ در این چارچوب، سیاست جدید تل‌آویو بر «مهار غیرمستقیم حماس» از طریق فعال‌سازی نیروهای محلی و قبایلی استوار شده است. هدف اصلی، انتقال تدریجی قدرت از مقاومت سازمان‌یافته به گروه‌های پراکنده و وابسته است تا هزینه رویارویی مستقیم با محور مقاومت کاهش یابد.
ظهور گروه‌های مشکوک؛ محصول بحران و طراحی خارجی
در ماه‌های اخیر، چند گروه مسلح با هویت‌های محلی و شعارهای ضدحماس در مناطق جنوبی غزه ظهور کرده‌اند. چهره‌هایی همچون یاسر ابو شَبّاب، رهبر گروه موسوم به Popular Forces، با اتکا به شبکه‌های قبیله‌ای و پشتیبانی مالی خارجی، به‌تدریج کنترل برخی مسیرهای امدادی و محلات رفح و خان‌یونس را در اختیار گرفته‌اند. منابع غربی از جمله «واشنگتن‌پست» و «گاردین» تصریح کرده‌اند که این گروه‌ها در چارچوب سیاست «مسلح‌سازی محلی» از حمایت غیرمستقیم اسرائیل برخوردارند. این روند یادآور الگوی کلاسیک مهندسی اجتماعی و نظامی در کشورهای پساجنگ مانند عراق و لیبی است؛ جایی که نیروهای پراکنده محلی به‌عنوان ابزار نفوذ خارجی به‌کار گرفته شدند.
راهبرد تل‌آویو: ایجاد ساختارهای موازی و فرسایش درونی مقاومت
راهبرد اسرائیل در این مرحله، جایگزینی جنگ نظامی با «جنگ فرسایشی اجتماعی» است. با فعال‌سازی قبایل، تقویت شبکه‌های شبه‌نظامی و القای نارضایتی از حماس، تل‌آویو می‌کوشد شکاف میان نیروهای مقاومت و جامعه محلی را تعمیق کند. حتی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی صراحتاً اعتراف کرده است که «برخی طوایف را علیه حماس فعال کرده‌ایم». این اعتراف، نشانه‌ای از انتقال تمرکز از جبهه نظامی به جبهه شناختی و اجتماعی است؛ جایی که دشمن تلاش دارد از درون، مشروعیت مقاومت را هدف بگیرد.
مهار حماس از مسیر بحران اجتماعی و اقتصادی
غزه امروز با فقر گسترده، تخریب زیرساخت‌ها و بی‌اعتمادی اجتماعی روبه‌رو است؛ وضعیتی که بستر مناسبی برای نفوذ بیگانگان ایجاد کرده است. گروه‌های جدید با شعارهایی چون «مبارزه با فساد و انحصارطلبی حماس» توانسته‌اند بخشی از افکار عمومی خسته از جنگ را جذب کنند، در حالی که در عمل، به جای مقاومت در برابر اشغالگر، در حال تثبیت منافع او هستند. اسرائیل با سوءاستفاده از همین شرایط، مسیرهای کمک‌رسانی و بازسازی را به ابزار فشار سیاسی تبدیل کرده و از گروه‌های وابسته برای کنترل آن‌ها بهره می‌گیرد.
خطر فروپاشی نظم اجتماعی غزه
تجربه عراق و لیبی نشان داده است که واگذاری سلاح و اختیار به نیروهای محلی، بدون چارچوب سیاسی مشخص، در نهایت به هرج‌ومرج و بی‌ثباتی منتهی می‌شود. کارشناسان بین‌المللی از جمله مؤسسه International Crisis Group هشدار داده‌اند که «تقویت بازیگران غیررسمی در غزه، در غیاب مشروعیت سیاسی، می‌تواند چرخه فروپاشی اجتماعی را تکمیل کند». در چنین شرایطی، خطر بازتولید درگیری‌های قبیله‌ای و جنگ داخلی میان نیروهای محلی بیش از هر زمان جدی است.
سناریوی غربی: تضعیف مقاومت از درون
از منظر راهبردی، حمایت از این گروه‌ها بخشی از یک سناریوی گسترده‌تر غربی است که هدف آن مهار مقاومت از درون و ایجاد بدیل‌های وابسته به محور غربی–عبری است. این سیاست، ضمن کاستن از هزینه‌های سیاسی اشغالگری، تلاش دارد محور مقاومت را از حالت یکپارچه به وضعیت چندپارچه و متخاصم داخلی سوق دهد.