گزارش اختصاصی خبر ۲۴؛ آنچه در معادلات شمارش آرا پدیدار شد، نه‌فقط تغییر در صندلی‌های پارلمانی، که بازگشتِ سیاست به مردم و تقویت جایگاه جریان‌هایی است که در دهه اخیر محور مقاومت و استقلال ملی را نمایندگی کرده‌اند.
مشارکت، صحنه و پیام
-مشارکت مردم در این دوره نسبت به دوره پیشین حدود ۱۵ واحد درصد افزایش یافت؛ نشانه‌ای از فعال‌سازی اجتماعی و تمایل به حضور جمعی در عرصه تصمیم‌گیری.
– روز رای‌گیری آرام و قانون‌مند برگزار شد؛ نقطه مقابلِ سناریوهای هشداردهنده درباره تزلزل امنیتی که برخی بازیگران خارجی پیش‌بینی می‌کردند.
-پیام واضح است؛ اراده ملی توان ایستادگی در برابر فشارهای بیرونی را دارد و صندوق رأی هنوز محل اصلی کسب مشروعیت سیاسی است.
مقیاس شکست «مهندسی» بیرونی
– گزارش‌ها و منابع متعدد محلی از تلاش‌های گسترده آمریکا و برخی همپیمانان منطقه‌ای خبر دادند؛ اعدادی مانند «حداقل دو میلیارد دلار» صرف عملیات تأثیرگذاری سیاسی شده است.
– با این حال جریان‌های ملی‌گرا و مقاومتی (از جمله مجموعه‌هایی که طیف‌های جهادی و سیاسی شیعی را نمایندگی می‌کنند) توانستند کرسی‌های خود را به‌شدت افزایش دهند؛ از حدود ۳۰ کرسی به بیش از ۹۰ کرسی. این تناقض بین هزینه‌کرد هنگفت و نتیجه‌ای معکوس، نشان‌دهنده ناکارآمدی روش‌های پولی ـ رسانه‌ای در صورت نادیده‌گرفتن حساسیت‌ها و پیوندهای محلی است.
نقش شبکه‌های اجتماعی و میدان‌سازی اطلاعاتی محلی
-پایتخت‌های مداخله‌گر بر «پروژه اطلاع‌رسانی مدیریت‌شده» سرمایه‌گذاری کردند؛ اما بازتاب محلی پیام‌ها نشان داد که اطلاعاتِ مبتنی بر واقعیت روزمره مردم و انتظارات امنیتی ـ معیشتی وزن بیشتری دارد.
– بنگاه‌های تبلیغاتی خارجی نتوانستند روایت غالبِ «استقلال و مقابله با سلطه» را به نفع بازیگران مورد حمایت خود تغییر دهند؛ زیرا روایت مقاومت با ظرفیت‌هایی از قبیل شبکه‌های محلی اجتماعی، نمادها و تجربه مشترک اجتماعی پیوند خورده است.
– با افزایش کرسی‌های جبهه مقاومت، امکان پیش‌برد قوانینِ معطوف به تثبیت نهادهای محلی و امنیت ملی (از جمله تصویب قانون حشد) افزایش یافته است. این تغییر، نه‌تنها درونی‌سازی اختیار امنیتی را تقویت می‌کند، بلکه امکان کاهش اتکای سیاست داخلی به نسخه‌های خارجی را فراهم می‌سازد.
– روند قانونگذاری آینده در عراق اکنون در بستر قدرتی قرار گرفته که می‌تواند مانع فشارهای بیرونی در حوزه تصمیمات راهبردی شود.
آثار راهبردی بر معادلات منطقه‌ای
نتایج عراق، الگویی برای سیاست‌های منطقه‌ای فراهم می‌کند؛ پیامی روشن به دولت‌های عربی و غربی: سرمایه‌گذاری‌های کلان مالی و فشارهای سیاسی نمی‌تواند جایگزین مشروعیت مردمی و همبستگی اجتماعی شود. افزایش وزن جریان‌های مستقل و مقاومت، تعادل قدرت منطقه‌ای را به نفع بازیگران مستقل تغییر خواهد داد و فضای دیپلماسی منطقه‌ای را بازتعریف می‌کند.
چرا مداخله شکست خورد؟
چند عامل کلیدی در شکست پروژه مهندسی خارجی نقش داشتند:
1. انسجام روایت ملی: روایت مقاومت و استقلال، پیوند تاریخی و اجتماعی عمیقی دارد که با پول و تبلیغات قابل خرید نیست.
2. عملکرد میدانی بازیگران محلی: توان سازماندهی و حضور در میدان، در مقابل ابزارهای بیرونی مقاومت ایستاد؛ این شامل شبکه‌های مردمی، سازمان‌های اجتماعی و نیروهای سیاسی محلی است.
3. خطای برآورد بازیگران خارجی: آنها فرض کردند می‌توانند با تاکتیک‌هایی شبیه به «پیکربندی بازار سیاسی» نتیجه را بازنویسی کنند؛ غافل از اینکه تحولات میدانی و نفوذ نمادین تجربیات ملی وزن بیشتری داشت.
در مجموع باید گفت، نتایج انتخابات عراق آزمونی تاریخی برای سنجش ظرفیت مقاومت در برابر فشارهای خارجی بود. شکست مهندسی آمریکایی ـ عربی نشان می‌دهد که اراده مردمی، سازماندهی محلی و روایت‌های مشروعیت‌بخش ملی ـ مذهبی هنوز می‌تواند معادلات منطقه‌ای را به سود استقلال‌طلبان تغییر دهد. اکنون کار اصلی از انتخابات فراتر رفته: تثبیت قانونی و نهادی این پیروزی و تبدیل آن به سیاست‌های ثبات‌ساز و توسعه‌محور، تا عراقِ بعد از انتخابات، عراقِ مستقل و مقتدری باشد که صدای اصلی منطقه را نمایندگی می‌کند.
نظر شما در مورد این مطلب چیه؟