به گزارش خبر۲۴،در حالیکه آمریکا در حال تحمیل راهبرد فشار ترکیبی با ابزار نظامی و دیپلماتیک است، تروئیکای اروپایی نیز تهدید به فعالسازی «مکانیسم ماشه» کرده؛ مکانیسمی که هدف نهایی آن بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران است. ایران اما دیگر نه در جایگاه ۲۰۱۵ قرار دارد، نه در حال تجربه استراتژی صبر. اینبار، تهران آماده عبور از دیپلماسی یکجانبه و ورود به فاز پاسخهای چندلایه است.
ریشهیابی تهدید:
-مکانیسم ماشه (Snapback) در صورت فعالسازی، فارغ از مسیر رأیگیری شورای امنیت، بهطور خودکار تمامی تحریمهای قبلی سازمان ملل را بازمیگرداند. طراحی این مکانیسم از ابتدا با نیت یکطرفه و غیردموکراتیک انجام شده و ایران با درک کامل از پیامدهای آن، هشدار داده که این اقدام به منزله «اقدام خصمانه در سطح حمله نظامی» تلقی میشود.
با نزدیک شدن به اکتبر ۲۰۲۵ (زمان غروب برخی تعهدات برجامی)، دو برداشت از زمانبندی تهدید اروپاییها وجود دارد:
1. فعالسازی باید تا پیش از اکتبر انجام شود وگرنه بیاثر میشود.
2. حتی در واپسین لحظات نیز با حمایت آمریکا، اجرای غروب میتواند معلق شود.
در هر دو سناریو، آنچه اولویت دارد آمادگی پیشدستانه ایران در برابر بازی زمانبر غرب است.
پاسخهای ایران؛ از بازدارندگی نرم تا مقاومت سخت
۱. پاسخهای حقوقی و هستهای
-افزایش سطح غنیسازی تا مرز 90 درصد با هدف نمایش توانمندی فنی و ایجاد بازدارندگی سیاسی.
-توقف رقیقسازی اورانیوم 60 درصد و آغاز ذخیرهسازی اورانیوم با غنای بالا.
-بهرهبرداری از نسلهای جدید سانتریفیوژ (IR-6, IR-9) برای افزایش سرعت چرخه.
-توسعه اورانیوم فلزی و تقویت R\&D در حوزههای پیشرفته غیرممنوع.
-محدودسازی داوطلبانه نظارتهای آژانس در چارچوب پروتکل الحاقی و موافقتنامههای فراتر از NPT.
۲. گزینه خروج از NPT
– اعلام رسمی خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای، بهعنوان اهرم بازدارنده نمادین و سیاسی.
این اقدام نهتنها هزینه بینالمللی بالایی برای غرب خواهد داشت بلکه ساختار حقوقی نظارت بینالمللی را از هم میپاشد.
۳. پاسخهای فراتر از حوزه هستهای
-اقدامات متقابل اطلاعاتی و امنیتی علیه شبکههای اروپایی فعال در پوششهای تروریستی و سایبری.
-حمایت تاکتیکی از کنشگران مقاومت منطقهای در چارچوب راهبرد بازدارندگی منطقهمحور.
-موازنهسازی در حوزه تعاملات انرژی، فناوری و دیپلماسی منطقهای با ایجاد هزینه برای اروپا در دیگر عرصهها.
در مجموع باید گفت، ایران در حال عبور از فاز انفعال به فاز تهاجم هوشمندانه در برابر فشارهای چندجانبه غرب است. فعالسازی مکانیسم ماشه، پایان مسیر اروپا در دیپلماسی هستهای با ایران خواهد بود. اما ایران گزینههای بازدارندهای در سطوح فنی، حقوقی، منطقهای و ژئوپلیتیکی در اختیار دارد که قادرند بازی طرف مقابل را در هر مرحله مختل کنند.
همانگونه که عراقچی هشدار داد، مکانیسم ماشه اگر فعال شود، ممکن است آغاز دورهای از خصومت بیسابقه باشد؛ اما اینبار تهران نهفقط برای پاسخ، بلکه برای بازتعریف زمین بازی آماده است.