به گزارش خبر۲۴، به نقل از متادخت؛ ورزش یکی از فعالیت‌های مهم زندگی انسان شناخته می‌شود که در همه جوامع بشری به نوعی مطرح بوده و هست. امروزه ورزش نسبت به گذشته، بسیار ساختارمند و متحول شده و علاوه بر تاثیر در ارتقاء سلامت جامعه، دارای کارکردهای مهمی در راستای ارتقاء رشد و توسعه آن به حساب می‌آید. مقام معظم رهبری نیز به این امر مهم تاکید می‌کنند، همانطور که می‌فرمایند: «به ورزش اهمیت دهید. من بخصوص روی ورزش تاکید می‌کنم. من ورزش را به عنوان یک کار بین المللی، نمایشی و هیجانی در درجه دوم می‌دانم. در درجه اول، ورزش برای تقویت و سلامت جسم است، که این را برای همه جوانان کشور اعم از زن و مرد لازم می‌دانم. 1
مقایسه افزایش رشد ورزش بانوان قبل و بعد از انقلاب
ورود زنان به عرصه ورزش در ایران، به اوایل قرن چهاردهم باز می‌گردد که با اجباری شدن قانون ورزش در مدارس، آغاز و در سال 1311، انجمن ورزشی دانشجویان در دانش سرای عالی و در سال 1312 انجمن تربیت بدنی تاسیس شد و بانوان با حضور در مسابقات 3 رشته دوومیدانی، بستکبال و والیبال، ورزش رسمی خود را آغاز کردند. هرچند با عبور از دهه 30 و 40 کم کم شاهد افزایش رشته‌های دیگر ورزشی بودیم اما هنوز برخی نگاه مثبتی به ورزش زنان نداشتند؛ به شکلی که صرفا عده‌ای خاصی از بانوان از طبقات مرفه جامعه، برای گذراندن اوقات فراغت خود، در برخی رشته‌های ورزشی لوکس، مانند اسکی، سوارکاری و شمشیر بازی شرکت می‌کردند؛ علاوه برآن، کلیه امور ورزشی زنان در اختیار مردان بود و با دخالت مستقیم آنان انجام می‌شد و این امر باعث می‌شد تا زنان در فعالیت‌های اجتماعی خود هیچ نقشی نداشته باشند. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با جو منفی ایجاد شده در فضای بین المللی، شاید کمتر کسی فکر می‌کرد که زنان ایران بتوانند حضور در میادینی همچون بازی‌های آسیایی و المپیک را تجربه کنند. اما در میان مخالفت‌ها، افرادی بودند که با اعتقاد به ضرورت حضور زنان درعرصه ورزش، از محدویت‌ها عبور کرده و حضور باحجاب زنان ایرانی در عرصه‌های بین المللی را پایه‌ریزی کردند. از مهم‌ترین دستاور انقلاب اسلامی برای قشر زنان، ایجاد خودباوری و هویت اسلامی بود که این دو دستاورد زمینه رشد و تعالی بانوان و فرصت حضور آن‌ها را در جامعه فراهم کرد؛ آن‌چنان که در بازی‌های المپیک پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شاهد بودیم که برای اولین بار تیراندازان زن به بازی‌های المپیک اعزام شدند. از جمله ورزش‌هایی که پس از انقلاب رشد کرده و زنان بطور ساختارمند به آن‌ها وارد شدند رشته‌هایی نظیر تیراندازی، فوتبال، تیراندازی با تفنگ بادی، ووشو، اسکی آلپاین، موتورکراس، دوچرخه سواری، بدمینتون، اسکی، صحرانوردی، تنیس، دوومیدانی، تیراندازی با کمان، پرتاب وزنه، تکواندو، قایقرانی، فوتسال، کوهنوردی، شطرنج، سنگ نوردی، کاراته و اتومبیل‌رانی می‌باشد. بر اساس آمارهای بین المللی موجود:
- تعداد رشته‌های ورزشی بانوان از 7 رشته ورزشی قبل از انقلاب ، در سال 57 به 38 رشته طی بیست سال اول انقلاب و 40 رشته تاکنون افزایش یافته است.
- تعداد داوران زن از 7 نفر به 16 هزار نفر رسیده است که نشان از افزایش 2 هزار برابری دارد.
- تعداد ورزشگاه‌های اختصاصی بانوان پس از انقلاب اسلامی حدود 30 برابر شده است.
- تعداد مربیان ورزشی خانم نیز رشد نجومی داشته و از 9 مربی به 35 هزار مربی افزایش یافته است.
- مدال های کسب شده در رویدادهای بین‌المللی توسط بانوان از 2 مورد در ابتدای انقلاب به بیش از 800 مورد رسیده است. 2
مقام معظم رهبری نیز حضور باارزش بانوان درعرصه ورزش را تایید کرده و آن را افتخار آمیز دانسته و حضور بانوان و دختران ورزشکار با رعایت حجاب شرعی در میدان‌های بین‌المللی را اقدامی فوق العاده، بسیار مهم و با ارزش دانسته‌اند: «مسئله بانوان و دختران ورزشکار ما که باحجاب به میدان می‌روند، بسیار مهم است. در کشوری از کشورهای اروپا، یک زن را به جرم باحجاب بودن، ترور می‌کنند و چاقو می‌زنند و می‌کشند. آن وقت در این فضا و در این کشورها یک زن محجبه بر سکوی قهرمانی می‌ایستد و همه را وادار به تکریم و تجلیل از خود می‌کند. این کار خیلی با عظمت است» 3
نگاهی بر مشکلات اساسی ورزش بانوان
تبعیض بین رشته‌های ورزشی سال‌هاست مورد انتقاد بوده و کسی برای آن پاسخی قانع کننده نداشته است! فوتبال که پرچم‌دارعلاقه مردمی به یک رشته ورزشی است در اختصاص دادن توجه رسانه‌ها، اختصاص بودجه و پاداش‌ها قابل قیاس با رشته دیگری نیست؛ هرچند والیبال در سال‌هایی توانست تا حدودی به محبوبیت مردمی برسد و کشتی و وزنه‌برداری نیز ریشه دیرینه در ورزش ایران و مدال‌آوری جهانی دارد. با این حساب باید گفت اگرچه این اختلاف رسانه‌ای و مالی بین رشته‌ها برای مردان ورزشکار نیز وجود دارد اما علاوه بر آن باید یک افول مالی و رسانه‌ای مضاعف را نیز برای ورزش بانوان درنظر گرفت.
هرچند دوضعیت ورزش زنان درایران به تدریج در حال تغییر است؛ با این حال، مشکلات ورزش بانوان در بسیاری از موارد راهی طولانی تا رفع دارند. ورزش زنان در بعد قهرمانی در حال تغییر و دگرگونی است، اما سرعت و روش این تغییرات در حدی نیست که انتظار فضایی رویایی و ایده‌آل در آینده نزدیک را داشته باشیم. وقتی صحبت از یک ورزشکار حرفه‌ای می‌شود، منظور شخصی است که ورزش را به عنوان شغل انتخاب کرده؛ از جمله موانعی که سبب می‌شود زنان ورزشکار نتوانند ورزش خود را به صورت حرفه‌ای دنبال کنند و یا با مشکلات متعدد روبه رو شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محدود بودن ارتباطات بانوان با خارج از سازمان جهت اخذ امتیازات، محدود بودن تعداد الگوهای موفق مدیریتی در بین بانوان، عدم پذیرش مدیریت بانوان از سوی کارکنان و بدنه سازمان، کمبود سهم ورزش بانوان از کل اعتبارات، کمک‌ها و درآمدهای فدراسیون‌ها و هیات‌های ورزشی، کمبود اختیارات معاونت توسعه ورزش بانوان، عدم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در ورزش بانوان، عدم وجود فرهنگ در اهمیت ورزش بانوان در سطح جاعه ملی، عدم پوشش رسانه‌ای مناسب اعم از تصویری و مطبوعاتی رویدادها و مسابقات بانوان، مشکلات قانونی ورزشکاران بین‌المللی زن برای خروج از کشور، نبود قوانین حمایتی برای اعزام تیم‌های بانوان به مسابقات ورزشی، مشکلات قانونی پوشش بانوان ورزشکار ایرانی با فدراسیون‌های بین المللی؛ 4
که در ادامه به شرح بیشتر برخی از این موارد می‌پردازیم.
ورزش زنان هنوز هم جدی گرفته نمی‌شود
بخشی از این چالش مربوط به عدم توجه عناصر بالادستی نسبت به ورزش زنان است و در این مورد، منظور از عناصر بالادستی الزاما دولت نیست، بلکه شامل تمام افرادی می‌شود که در گردش چرخ ورزش سهم دارند ازجمله شرکت‌های خصوصی یا دولتی بزرگی که در زمینه ورزش هزینه می‌کنند و حامی باشگاه های بزرگ یا فدراسیون‌ها می‌شوند که اغلب برای توسعه ورزش زنان برنامه مشخصی ندارند و آن را یک اولویت رده چندم به حساب می‌آورند. این موضوع سبب ورود منابع محدود مالی به ورزش زنان می‌شود و در نتیجه لیگ‌ها، تیم‌های ملی، ورزشکاران و مربیان، سهم مالی کمتری دارند و در ادامه، ورزش حرفه ای قادر به رشد نیست زیرا درآمد و ورزش حرفه‌ای مفاهیمی در ارتباط مستقیم با هم هستند.
زیرساخت فرهنگی و اجتماعی ورزش زنان کافی نیست
آمادگی فکری و فرهنگی برای ورزش زنان نامناسب و ناکافی است و این موضوع هم ورزش قهرمانی را در برمی‌گیرد و هم ورزش همگانی را. با این حال، این موضوع در ورزش همگانی زنان نقشی کلیدی‌تر برای آینده ایران دارد و به طور مستقیم بودجه سلامت کشور را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
قشر زیادی از زنان میان‌سال و مسن امروز، درگیر مشکلات جسمانی هستند؛ زیرا در گذشته نه امکانات ورزش را داشتند و نه فرهنگ عمومی جامعه، آن‌ها را به ورزش‌کردن تشویق و ترغیب می‌کرد و با توجه به تغییرات شیوه زندگی در عصر کنونی این نیاز بیش از پیش احساس می‌شود. واقعیت این است که با احترام به تمام تلاش‌های انجام شده فرهنگی و اجتماعی طی سالیان گذشته، هنوز هم پیشرفت زیادی در مجموع زمینه‌های مرتبط با این چالش نکرده‌ایم.
کمبود امکانات مالی و تجهیزات
کمبود امکانات و تجهیزات مورد نیاز و حتی کمبود فضاهای ورزشی در حوزه بانوان بیش از گذشته احساس می‌شود بطوری که در اغلب فضاهای مشترک ورزشی دیده می‌شود که زمان اختصاص داده شده به آقایان در سالن‌های ورزشی اولویت بهتری نسبت به بانوان ورزشکار دارد.
بانوان ورزشکار به دلیل نبود حامی نمی‌توانند آنگونه که باید و شاید فعالیت مستمر داشته باشند. به عنوان مثال می توان به ورزش قایقرانی اشاره نمود که مهم ترین مشکل این رشته ورزشی نبود امکانات لازم است به طوری که در مقایسه با تجهیزات سایر کشورها، بسیار ناچیز و به عبارتی فرسوده است. برای حضور یک ورزشکار حرفه‌ای در این رشته ورزشی باید از سوی خانواده حمایت‌های مالی انجام شود که هزینه‌های سرسام آوری را شامل می‌شود.
منابع
۱. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با نوجوانان اصفهان ۱۲/۰۸/۱۳۸۰
۲. https://www.isna.ir/amp/1403062213943
۳. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مدال آوران المپیک و پار‌المپیک، ۲۱/۱۲/۱۳۹۱
۴. https://www.isna.ir/news/99052417613/
منبع: متادخت
